23 Նոյեմբեր, Շբ
Ի կատարած Սաղմոս Դավթի Կորխի որդիների մասին: Բոլոր մեկնիչներն այս սաղմոսը վերագրում են առաքյալներին, իսկ Եփրեմը՝ Եզեկիային և Գոգին:
1. Ծափս հարէք ամենայն հեթանոսք, աղաղակեցէք առ Աստուած ի ձայն ցնծութեան:
Բոլոր հեթանոսներ, ծա՛փ զարկեք, ցնծության աղաղակով դիմեցե՛ք Աստծուն:
Հեթանոսներին հրամայում է ծափահարել, այսինքն՝ գործով ուրախացնել Հոգուն: Նորից՝ ձեռքը հոգու և մարմնի բախումն է հավատքի և գործերի հետ: Աղաղակելով, այսինքն՝ գոհություն հայտնելով, քանզի մտքով են աղաղակում:
2. Տէր բարձրեալ և ահարկու, թագաւոր մեծ ի վերայ ամենայն երկրի:
Տերը բարձրյալ և ահարկու է, մեծ թագավոր է ամբողջ երկրի վրա:
Քանզի նայում է երկրին և վերջինս դողում է, ինչպես որ առաքյալներն ուսուցանեցին: Մեծ թագավոր է, թեև երկրի վրա թագավորներ կան, սակայն դրանք բուն թագավորը չեն:
3. Հնազանդ արար զժողովուրդս ընդ մեզ, և զհեթանոսս ի ներքոյ ոտից մերոց:
Ժողովուրդներին մեզ հնազանդեցրեց, և հեթանոսներին մեր ոտքերի տակ դրեց:
Նախքան այս հեթանոսներին ավետիս տրվեց, իսկ այստեղ գոհություն են մատուցում առաքյալները, քանզի Աստված հնազանդեցրեց նրանց, ովքեր հեթանոսներից Քրիստոսի ժողովուրդը եղան: Հեթանոսներին մեր ոտքերի տակ դրեց, այսինքն՝ դևերին, ինչպես որ իշխանություն տվեց տրորել օձերին և կարիճներին, որովհետև հեթանոսություն անունը դևերի վրա մնաց, իսկ նրանք Քրիստոսի ժողովուրդը դարձան՝ նրա շուրջ համախմբվելով:
4. Ընտրեաց զմեզ իւր ի ժառանգութիւն, գեղեցկութեանցն Յակովբայ՝ զոր և սիրեաց:
Ընտրեց մեզ համար որպես ժառանգություն իրեն՝ Հակոբի վայելչությունը, որին նա սիրեց:
Հեթանոսներն են այսպես գոհություն հայտնում, որ տվեց Հայրը Որդուն, և Որդին էլ ընտրեց իրենց ու հավանեց: Հակոբի վայելչություն ասելով նկատի ունի Հակոբի մարգարեությունը, որ ասաց. «Հուդայից իշխան չի պակասելու, ոչ էլ առաջնորդ՝ նրա կողերից» (Ծննդ. 49:10): Հակոբի վայելչությունը, այսինքն՝ թագավոր Հիսուսի բոլոր տնօրինությունները տեսանք, որ սիրեց նրան Հայրը, որ մեր հույսը եղավ և տեսնելով իմացանք, որ բոլոր մարդկանց որդիների միջից ամենագեղեցիկն է:
5. Համբարձաւ Աստուած օրհնութեամբ, և Տէր մեր ձայնիւ փողոյ:
Աստված բարձրացավ օրհնությամբ, և մեր Տերը՝ շեփորի ձայնով:
Տնօրինությունը կատարելուց հետո օրհնեց առաքյալներին և համբարձվեց: Շեփորի ձայն ասելով նկատի ունի հրեշտակների ձայնը, ինչպես նաև այն, որ առաքյալները տարածվեցին ամբողջ աշխարհով մեկ:
6. Սաղմո՛ս ասացէք Աստուծոյ մերում, սաղմո՛ս ասացէք թագաւորին մերում, սաղմոս ասացէք:
Սաղմո՛ս երգեցեք մեր Աստծուն, սաղմո՛ս երգեցեք մեր թագավորին, սաղմո՛ս երգեցեք:
7. Թագաւոր մեծ ի վերայ ամենայն երկրի Աստուած է, սաղմո՛ս ասացէք նմա իմաստութեամբ:
Ամբողջ երկրի մեծ թագավորն Աստված է, սաղմո՛ս երգեցեք նրան իմաստությամբ:
Սաղմոս՝ թագավոր Հորը, սաղմոս՝ թագավոր Քրիստոսին և սաղմոս՝ Ամենասուրբ Հոգուն, որ թագավորեց բոլոր հեթանոսների վրա՝ առաքյալների միջոցով հայտնելով Հորը և Որդուն: Սաղմոս ասացեք երեք անձերին և մի աստվածությանը՝ իմաստությամբ, մտքով, այլ ոչ թե տաղով և քնարով, ինչպես հնում էր [ընդունված]:
8. Թագաւորեաց Աստուած ի վերայ հեթանոսաց. Աստուած նստաւ յաթոռ սրբութեան իւրոյ:
Աստված թագավորեց հեթանոսների վրա, Աստված բազմեց իր սրբության գահին:
Որ Աբրահամի զավակից մարդացավ, քանզի նախապես չգիտեին նրան և դևերն ու մեղքերն էին թագավորում: Աստված նստեց իր հայրական աթոռին, որից երբեք չէր հեռացել: Սա նաև խորհրդանշում է հեթանոսների եկեղեցին, և հանդերձյալում՝ [վերջին] դատաստանը:
9. Իշխանք ժողովրդոց ժողովեցան առ Աստուած Աբրահամու, զի Աստուծոյ զօրութիւնք յերկրէ յոյժ համբարձան:
Ժողովուրդների իշխանները հավաքվեցին Աբրահամի Աստծո մոտ, քանզի Աստծո զորությունները շատ բարձրացան երկրից:
Առաքյալները [հավաքվեցին] Աբրահամի Աստծո՝ Հիսուսի մոտ, այստեղ՝ Ձիթենյաց լեռան վրա, երբ համբարձվում էր, և զորությունները, որ այստեղ սպասավորում էին նրան, նրա հետ համբարձվեցին: Նաև՝ շատ բարձրացան [առաքյալները], քանզի իրենց ուսուցչից վերին դասերի մասին սովորեցին: Եվ իշխանները՝ առաքյալները, հանդերձյալ կյանքում հավաքվելու են դատավորի շուրջը և քանի որ Աստծո զորություններն էին, ապա բարձրացան երկրից ու նստելու են տասներկու աթոռների վրա:
Վարդան Արևելցի, Մեկնութիւն Սաղմոսացն Դաւթի, Էջմիածին, 1797 թ.
Գրաբարից թարգմանեց Գայանե Թերզյանը