Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Հաստատունություն
Մի անգամ հայր Արսենը հայր Ալեքսանդրոսին ասաց. «Երբ վերջացնես արմավենու տերևները հյուսելդ, ե՛կ միասին ճաշենք, իսկ եթե հյուրեր ունենաս, նրանց հետ կե՛ր»: Իսկ հայր Ալեքսանդրոսը դանդաղ և հանգիստ էր գործում: Արդ, երբ ճաշի ժամը հասավ, և դեռ գործելու տերևներ կային, ուզեց կատարել խոսքը և ջանում էր ավարտել այն: Իսկ ծերը տեսնելով, որ ուշացավ, ճաշակեց՝ կարծելով, թե նա հյուրեր ունի իր մոտ: Ծերը հարցրեց. «Հյուրե՞ր ունեիր քեզ մոտ»: Նա ասաց՝ ո՛չ: .....
Պատճառաբանություն
- Աշխարհն այնքան վատն է, որ երբեմն ես էլ եմ ինձ վատը թվում,- մի վանական ասաց ծերին: - Կարիք չկա մեղքը հայելու վրա բարդել, եթե դեմքդ տգեղ է,- պատասխանեց ծերը:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի    .....
Խոսքը
Հայրերից մեկը, գնալով հայր Աքիլասի մոտ, տեսավ, որ նա արյուն է թքում բերանից, և հարցրեց նրան, թե ի՞նչ բան է այդ: Եվ ծերն ասաց. «Դա այն եղբոր խոսքն է, որ ինձ տրտմեցրեց, և ես որոշեցի ոչ ոքի չպատմել այդ և պաղատեցի Աստծուն վերցնել ինձնից այն: Եվ ահա այդ խոսքն արյուն դարձավ իմ բերանում, և երբ թքեցի, հանդարտվեցի և տրտմությունը մոռացա»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016 .....
Դղյակը
Մի շինարար ծանր հիվանդանում է և հասնում մահվան դուռը: Մոտենում է պահապան հրեշտակը և խոսում. - Ինչո՞ւ ես զարմանում, որ այս վիճակի մեջ ես հայտնվել: Շատ անգամ զանազան կերպերով քեզ հուշեցի, որ Աստծուն հավատալ չի նշանակում դղյակ կառուցելու փափագ ունենալ: Սակայն չլսեցիր և շարունակեցիր նույն ընթացքով գնալ` փորձելով հավատքն առ Աստված այդ նպատակին ծառայացնել... Շինարարն ասում է. - Թեև շատ չարչարվեցի ու քրտինք թափեցի գեղեցիկ, քանդակազարդ դղյակ .....
Այն մասին, թե որտեղ է երջանկությունը
Իմաստուն ծեր կատուն պառկել էր խոտերի վրա ու տաքանում էր արևի ջերմ շողերից: Կատվի մի փոքրիկ, ճարպիկ ձագ վազեց նրա կողքով: Թավագլոր անցավ, հետո կայտառորեն վեր ցատկեց ու սկսեց կրկին պտույտներ գործել: - Ի՞նչ ես անում,- ծուլորեն հետաքրքրվեց կատուն: - Փորձում եմ պոչս բռնել,- շնչակտուր պատասխանեց կատվի ձագը: - Բայց ինչո՞ւ,- ծիծաղեց կատուն: - Ինձ ասել են, որ պոչս իմ երջանկությունն է: Եթե բռնեմ այն, երջանկությունս էլ կգտնեմ: Ես էլ արդեն երեք օր է վազում .....
Օտարասիրություն
Եգիպտոսի անապատում մի սուրբ էր բնակվում, որը երեց էր: Նրանից շատ հեռու բնակվում էր ոմն մանիքեցի, որն իրենց երեց կոչվածներից էր, և կամենալով գնալ իր պաշտոնակիցներից մեկի մոտ՝ երեկոյան հայտնվեց այնտեղ, ուր ուղղափառ սուրբն էր: Վախենում ու զարհուրում էր մտնել նրա մոտ՝ գիշերելու, մտածում էր՝ կճանաչի ինձ, որ մանիքեցի եմ, և գուցե չընդունի ինձ: Ի վերջո ստիպված բախեց դուռը, իսկ ծերը, բացելով և ճանաչելով նրան, ուրախությամբ ընդունեց և ներս տարավ, սեղան .....
Արձանիկը
Տասներկուամյա աղջնակը փափագում էր մի գեղեցիկ, թանկարժեք արձանիկ գնել, սակայն բավարար գումար չուներ, քանի որ ապրում էր չքավոր ընտանիքում: Խնդրում է Աստծուն օգնել, բայց այդպես էլ սպասված օգնությունը չի ստանում: Եվ երկար ժամանակ անց, առավոտյան դպրոց գնալիս, մի ծերունի է մոտենում և ասում. - Մշտապես նկատել եմ, թե ինչպես ես ամեն անգամ իմ խանութը մտել և ցանկացել արձանիկը գնել, սակայն գումար չես ունեցել: Որոշեցի այն նվիրել քեզ: Աղջիկը շատ է ուրախանում .....
Շունը գիտի՞ ասացվածքը
Մի վանական գնաց Կարմիր ծովի ափին բնակվող մի ծերի մոտ: Կամացուկ թակեց նրա խցի դուռն ու վախեցած մի կողմ ցատկեց՝ ներսից շան սարսափելի հաչոց լսելով: Բայց ծերն ասաց. - Նե՛րս արի, եղբա՛յր: - Իսկ շո՞ւնը… - Չգիտե՞ս ասացվածքը, թե՝ հաչող շունը չի կծի: - Ես գիտեմ, հա՛յր, բայց շունը արդյո՞ք գիտի…   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի    .....
Մտքի արթնության կամ զղջման և արտասուքների մասին
Հայր Սիղվիանոսը նստած էր եղբայրների հետ. հանկարծ նա տեսիլք տեսավ և երեսի վրա ընկավ: Բազում ժամեր անց վեր կենալով` լաց եղավ: Եղբայրներն աղաչեցին և ասացին նրան. «Ի՞նչ եղավ քեզ, հա՛յր»: Իսկ նա լռությամբ միայն լալիս էր, և երբ շատ բռնադատեցին նրան, ասաց. «Եղբայրնե՛ր, ես դեպի դատաստան համբարձվեցի և տեսա բազում կրոնավորների, որ դեպի տանջանք էին գնում, և բազում աշխարհականների, որ դեպի հավիտենական կյանք էին գնում»: Եվ ճգնում էր ծերն ու այլևս .....
Երջանկության մասին
Երջանկությունը, բնությամբ հիանալով, զբոսնում էր անտառում և հանկարծ փոսն ընկավ: Նստել է փոսում ու լաց է լինում: Մոտակայքով մի մարդ անցավ: Երջանկությունը լսեց քայլերի ձայնն ու կանչեց փոսի միջից. - Բարի՛ մարդ: Ինձ դուրս բեր այստեղից: - Իսկ փոխարենն ինձ ի՞նչ կտաս,- հարցրեց մարդը: - Իսկ դու ի՞նչ ես ուզում,- հարցրեց Երջանկությունը: - Մի մեծ, գեղեցիկ ու թանկարժեք առանձնատուն ծովափին: Երջանկությունը նվիրեց նրա ուզածը, իսկ մարդն ուրախացած վազեց՝ .....
Կաթիլները
Տափաստանում բնակվող մի անգործ երկրաբան հարևան երկրից ժամանած պատվիրակին հարցնում է. - Ինչո՞ւ է Աստված ձեզ այդքան հնարավորություն և օրհնություն տվել, որովհետև գեղեցիկ և ծաղկուն երկիր ունեք: Պատվիրակը պատասխանում է. - Մեր երկրում նույնիսկ անձրևի կաթիլները մեզ պես են մտածում, իսկ ձեր երկրում` ձեզ պես: Դուք տափաստանոմ եք ապրում, որովհետև ձեզ մոտ ամեն մի կաթիլը կարծում է, որ ինքը շատ փոքր է ու ոչինչ չի կարող փոխել և անել, ու այդպիսով անձրևներ .....
Ջերմ սրտով աղոթք
Մի անգամ ոմն թեբացի ծեր եկավ Սինա լեռը. և մինչ գնում էր այնտեղ, ճանապարհին նրան հանդիպեց ոմն եղբայր և ծերին ասաց. «Երաշտի պատճառով նեղվում ենք, հա՛յր»: Ծերը նրան ասաց. «Եվ ինչո՞ւ աղոթքի չեք կանգնում և Աստծուն չեք աղաչում»: Եղբայրը նրան ասաց. «Աղոթք էլ ենք անում, ուխտ էլ, բայց անձրև չի գալիս»: Ծերն ասաց. «Ջերմ սրտով չեք կանգնում աղոթքի, և ուզո՞ւմ ես իմանալ, որ դա այդպես է»: Այնժամ աղոթքի կանգնեց և իր ձեռքերը բարձրացրեց վեր, .....
Աղոթքի մասին
Երբ աբբա Պիմենին խնդրեցին աղոթքի մասին խոսել, նա ասաց. «Ոչ ոք չի կարող աղոթքի մասին խոսել, եթե չի աղոթում: Իսկ եթե աղոթում է, ապա ոչ մի ցանկություն չունի այդ մասին խոսելու»:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի    .....
Հանդարտության մասին
Մի անգամ խիստ ծանր հիվանդացավ հայր Հովսեփը և լուր ուղարկեց հայր Թեոդորոսին, թե. «Քանի դեռ չեմ ելել մարմնիցս, ե՛կ, որ քեզ տեսնեմ»: Քանի որ Ավագ շաբաթն էր, հայր Թեոդորոսը չկամեցավ գնալ և նրան հաղորդեց հետևյալը. «Կսպասեմ մինչև կիրակի օրը, հետո կգամ. իսկ եթե գնաս, այն աշխարհում կտեսնենք իրար»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016 .....
Իրական արժեքը
Մի վաճառական Աֆրիկայում աղավնու ձվի մեծության մի ալմաստ քար ձեռք բերեց: Քարը մի թերություն ուներ՝ ներսում ճաք կար: Վաճառականը ոսկերչից խորհուրդ հարցրեց, որն էլ ասաց. - Այս քարը կարելի է երկու մասի կոտրել, որոնցից երկու հրաշալի ադամանդե քար կստացվի, որոնցից յուրաքանչյուրը շատ ավելի թանկ կարժենա, քան այս ալմաստը: Բայց անզգույշ հարվածը բնության այս հրաշքը կարող է մանր կտորների վերածել, որոնք արժեք չեն ունենա: Ես նման ռիսկի չեմ գնա: Մյուս .....

Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․