Գրքեր

Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Արիության և համբերության մասին
Մի եղբայր հարցրեց ծերին և ասաց. «Ինչպե՞ս վարվեմ, հա՛յր, քանզի խորհուրդներս նեղում են ինձ և ասում. «Չե՛ս կարող դու պա­հեցողություն անել և ապաշխարել, գնա՛ և խնամի՛ր հիվանդներին, որովհետև այդ նույպես սեր է»»: Ասաց ծերը նրան. «Գնա՛, որդյա՛կ, չափավոր կե՛ր և ննջի՛ր, բայց քո սենյակո՛ւմ մնա, որովհետև սենյա­կում համբերելը բոլոր առաքինությունների ծնողն է»: Եվ ծերի հրա­հանգի համաձայն՝ մնաց եղբայրն իր սենյակում երեք օր: Ապա ձանձ­րանալով` .....
Երջանիկ մարդը
Մի հարուստ մարդ ուներ այն ամենն, ինչ մարդն է ցանկանում՝ միլիոններ, դղյակներ, գեղեցկուհի կին, հարյուրավոր սպասավորներ, թանկարժեք գինիներ ու նժույգներ: Եվ այդ ամենն այնքան ձանձրացրեց նրան, որ ողջ օրը նստում էր իր շքեղ դղյակում, հոգոց հանում ու տրտնջում ձանձրույթից: Նրա միակ ուրախությունն ուտելիքն էր: Արթնանում էր ու նախաճաշին սպասում, նախաճաշից հետո ճաշին էր սպասում, ճաշից հետո էլ՝ ընթրիքին: Սակայն այս հաճույքից էլ շուտով զրկվեց, քանի որ .....
Գաղտնի դուռը
Մի մարդ լսեց, որ մի ժայռի մեջ գաղտնի դուռ կա, որը ոչ բոլորի համար է բացվում: Նա ցանկացավ իմանալ, թե ինչ է դրա ետևում թաքնված և մուրճը, լինգը, հատիչն ու կացինը վերցրած՝ ճանապարհ ընկավ: Մեծ դժվարությամբ գտավ դուռը, որը միակուռ ժայռի կտորի էր նման: Ու սկսեց մտածել, թե ինչից սկսի: Որոշեց մուրճով հարվածել, բայց դուռը նույն վայրկյանին պողպատյա դարձավ: Մարդը հատիչը վերցրեց՝ դուռը քարի վերափոխվեց: Լինգը ձեռքն առավ, բայց դուռը փայտի փոխվեց: Թափահարեց .....
Անվստահությունը
Աբբա Իլարիոնը մի պատմություն էր պատմում անվստահության մասին: Հանգամանքների բերումով տարբեր վանքերից երկու եղբայր պետք է նույն հյուրանոցում գիշերեին: Նրանցից մեկը մյուսին զննելով, իր ոչ մեծ ուղեբեռը հյուրանոցի տիրոջ մոտ տարավ ու ասաց. - Սա քեզ մոտ պահիր, որովհետև եղբայրակիցս ինձ այնքան էլ վստահություն չի ներշնչում: - Ես սա նրա իրերի մոտ կդնեմ,- պատասխանեց հյուրանոցի տերը,- որովհետև նա քիչ առաջ այստեղ եկավ ու նույնն ասաց ինձ:   Ռուսերենից .....
Կամուրջներ կառուցողը
Մի անգամ հարևան ֆերմաներում ապրող երկու եղբայր վիճեցին: Քառասուն տարվա ընթացքում առաջին լուրջ վիճաբանությունն էր նրանց միջև: Նրանց տնտեսությունները փոխկապակցված էին, բայց այդ միությանը վերջ դրվեց: Ամեն ինչ սկսվեց փոքրիկ թյուրիմացությունից, որը խոսքակռվի ու մեծ վիճաբանության վերածվեց, իսկ այնուհետև՝ լարված լռության: Մի անգամ եղբայրներից մեկի տան դուռը թակեցին: Շեմին աշխատանք որոնող մի ատաղձագործ էր կանգնած: Եղբայրն ասաց. - Ներս արի՛, .....
Խորհուրդը
Ճգնավոր Հայրերից մեկը հայտնի էր իր իմաստուն խորհուրդներով, որ իր մոտ եկող աշխարհականներին էր տալիս: Մի անգամ մի մարդ եկավ նրա մոտ ու պատմեց, որ մի խելահեղ որդի ունի, որին ցանկանում է ժառանգությունից զրկել, բայց չգիտի, թե ինչպես անի, որ նրան կատաղության չհասցնի: - Որդիդ շուն ունի՞,- հարցրեց ծերը: - Այո՛: - Այդ դեպքում որդուդ ասա, որ իրեն ժառանգությունից կզրկես, եթե մեկ տարվա ընթացքում շանը կարդալ չսովորեցնի: Մարդուն շատ դուր եկավ խորհուրդը, .....
Հայր Արսենի վախը
Երբ հասավ Հայր Արսենի այս աշխարհից հեռանալու ժամը, ապա նրա մահճի մոտ գտնվող եղբայրները տեսան, որ նա արտասվում է: - Հա՛յր, մի՞թե դու էլ ես վախենում,- հարցրեցին նրանք: - Վախենում եմ: Եվ այդ վախն ինձ հետ է այն օրվանից, երբ ես վանական դարձա,- պատասխանեց Հայրը:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի   .....
Ի՞նչ եմ արել...
Մի անիրավ մարդու բռնում-բերում են թագավորի մոտ և խիստ դատավճիռ կարդում երեք մեղքերի համար: Անիրավն առարկում է. -Ի՞նչ եմ արել..., ընդամենը մեկ սխալ եմ գործել՝ քաղաքի մանկատան սնունդն եմ գողացել, իսկ դուք երեք մեղքերի համար եք ինձ դատում: Թագավորը պատասխանում է. - Երբ սխալդ տեսնում ես ու չես ուղղում, նշանակում է` արդեն երկրորդ մեղքն ես գործում: Եվ երբ այդ ամենի համար արդարանում ես, երրորդ մեղքն ես գործում: Չապաշխարող մարդու յուրաքանչյուր .....
Օգտակար խրատներ պոռնկությունից զգուշանալու մասին
Հայր Սառռայի մասին ասում էին, թե տասներեք տարի պոռն­կության դևից դաժան պատերազմի մեջ էր և երբեք չաղոթեց Աստ­ծուն` այն իրենից վերցնելու համար, այլ միշտ այսպես էր աղոթում Տիրոջը. «Տե՛ր, տո՛ւր ինձ համբերություն, որ հաղթեմ նրան»: Մի օր էլ սաստիկ պատերազմ ունեցավ և բարձրացավ տանիք` աղոթելու: Այդժամ նրան հայտնապես երևաց դևը և ասաց. «Դո՞ւ ես ուզում ինձ հաղթել, Սառռա»: Սառռան ասաց նրան. «Ե՛ս չեմ ուզում քեզ հաղ­թել, քա՛վ լիցի, այլ .....
Վարձքը
Մինչ վանական դառնալը Հայր Լոնգինը զամբյուղագործի արհեստանոցում էր աշխատում: Նա պարտավոր էր ամեն օր տասնհինգ զամբյուղ գործել: Մի անգամ մեծ եռանդով աշխատեց ու քսան զամբյուղ գործեց: - Մի՞թե հավելավճար չպիտի ստանամ դրանց դիմաց,- հարցրեց իր գործատուին: - Այո՛,- պատասխանեց նա,- բայց Աստվածաշնչում գրված է. «Երեսիդ քրտինքով քո հացը վաստակես»: - Սակայն ոչ մի տեղ գրված չէ, որ քոնն էլ պիտի վաստակեմ,- առարկեց Լոնգինը:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ .....
Հարյուր միավոր
Մի մարդ մահվանից հետո երկնքում հայտնվեց: Դրախտի դարպասների մոտ հրեշտակը դիմավորեց նրան. - Պետք է հարյուր միավոր հավաքես, որպեսզի այս դարպասներից ներս անցնես: Պատմիր ինձ քո բոլոր բարի գործերի մասին, որ երկրի վրա գործել ես, իսկ ես կասեմ, թե քանի միավոր ես հավաքել: - Լավ,- պատասխանեց մարդը,- ես հիսուն տարի ապրել եմ կնոջս հետ և ոչ մի անգամ չեմ դավաճանել նրան, նույնիսկ իմ սրտում: - Հրաշալի՜ է,- բացականչեց հրեշտակը,- երեք միավոր ես ստանում դրա համար: - .....
Խաղը
Աբբա Փիլիմոնը մոտեցավ գյուղական հրապարակում խաղացող ուրախ երեխաներին: - Ի՞նչ եք խաղում,- հարցրեց Սուրբ Հայրը: - Թե ով ավելի շատ կստի: - Օ՜հ,- զարմացավ աբբան,- մեր ժամանակ նման խաղեր չէինք խաղում: - Ապրես, Հա՛յր, դո՛ւ հաղթեցիր,- ողջ խմբով բացականչեցին երեխաները:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի   .....
Արծաթասիրությունը
Արծաթասիրության գործերը լավ էին ընթանում, այնքան լավ, որ թվում էր, թե անդադար վեր է բարձրանում: Եվ որքան բարձրանում էր թվացյալ բարձունքով, այնքան մարդիկ ավելի ու ավելի փոքր էին թվում նրան: Այնքան փոքրացան, որ, ի վերջո, ընդհանրապես դադարեց նրանց նկատել: Եվ իզուր, քանի որ մարդիկ գոռում էին, կանչում նրան: Ցանկանում էին վտանգից զգուշացնել, այլ ոչ թե օգնություն էին խնդրում, ինչպես նրան էր թվում: Բանն այն է, որ Արծաթասիրության թվացյալ բարձունքը փլուզվում .....
Արդար Գթասրտությունը
Գողությունը մի աղքատի տուն մտավ ու խեղճի քրտաջան աշխատանքով վաստակածը գողացավ: Պարկն ուսին գցեց ու դուրս փախավ: Բայց ցանկապատի վրայով թռչելիս մեխից կառչեց ու չկարողացավ տեղից պոկվել: Իսկ աղքատն արդեն մահակը ձեռքն առած նրա ետից էր վազում: Հանկարծ Գողությունը նկատեց, որ Գթասրտությունն է անցնում ճանապարհով: - Հե՜յ, օգնի՛ր ինձ,- ողջ ուժով բղավեց Գողությունը: Իսկ Գթասրտությունը կարծես նրան չէր էլ նկատում: - Ազատի՛ր ինձ,- ավելի բարձր կանչեց .....
Հարուստի աղոթքը
Ալեքսանդրիայում մի շատ հարուստ մարդ էր ապրում, որն ամեն օր Աստծուն աղոթում էր աղքատների տառապանքը թեթևացնելու համար: Այս մասին իմանալով, Հայր Մակարիոսը մի եղբոր ուղարկեց նրան ասելու. «Կուզենայի ողջ ունեցվածքդ իմը լիներ»: Ապշած հարուստն իր ծառաներից մեկին ուղարկեց հարցնելու, թե Սուրբ Հայրն ինչ կաներ այդ հարստությունը: - Տիրոջդ փոխանցիր, որ անմիջապես իր աղոթքը կկատարեի,- պատասխանեց Հայր Մակարիոսը:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ .....

ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․