Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Գովք և լուտանք ննջեցյալներին
Մի երիտասարդ վանական եկավ մի հայտնի ճգնավորի մոտ և խնդրեց կատարելության ուղին ցույց տալ իրեն: - Այս գիշեր գերեզմանատուն գնա,- ասաց ծերը,- և մինչ առավոտ գովիր այնտեղ թաղված ննջեցյալներին, իսկ հետո ինձ մոտ արի և ասա, թե նրանք ինչպես ընդունեցին գովքդ: Հաջորդ օրը վանականը վերադարձավ գերեզմանատնից և ասաց. - Կատարեցի ասածդ, Հա՛յր սուրբ: Ողջ գիշեր բարձր ձայնով գովեցի այդ հանգուցյալներին, նրանց սրբեր անվանեցի, երանելի հայրեր, մեծ արդարներ ու .....
Կայծակնակերպ կացինը
Վանքի բակում մի երիտասարդ վանական փայտ էր կոտրում: Մոտակայքով անցնող ծերն ասաց. - Եղբա՛յր, կացինդ ինձ կայծակ է հիշեցնում: - Որովհետև այդքան արա՞գ եմ դրանով աշխատում,- գոհունակությամբ հարցրեց վանականը: - Ո՛չ, որովհետև այն երբեք միևնույն տեղին երկրորդ անգամ չի հարվածում,- պատասխանեց ծերը:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի    .....
Բարձունքը
Լեռնագնացը լեռներում բնակվող վանականներին պարծենալով ասում է. - Այնպիսի բարձունքներ եմ մագլցել, որտեղ ոչ ոք դեռևս ոտք չի դրել: Այս տեղը, որտեղ դուք եք բնակվում, ես սոսկ դաշտավայր եմ համարում: Վանականներից մեկը մոտենում է և պատասխանում. - Հնարավոր է, որ շատ լեռների գագաթներ ես բարձրացել, բայց կյանքի լեռան ստորոտին նույնիսկ չես մոտեցել: Լեռնագնացը հետաքրքրությամբ հարցնում է. - Ի՞նչ լեռան մասին է խոսքը: Վանականը շարունակում է. - Մարդը .....
Պարծենկոտությունը
Պարծենկոտությունն անդադար պարծենում էր, բայց մի օր էլ հանկարծ դադարեց: Մի օր չպարծեցավ, երկու օր, երեք: Առաքինություններն ուրախացան. - Վերջապես դարձի եկավ պարծենկոտությունը: Իսկ այն այդ պահին ասաց. - Տեսնո՞ւմ եք, արդեն երեք օր է չեմ պարծեցել…   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի   .....
Տրամաբանությունը
Աբբա Փիլիմոնն ասում էր. «Այն փիլիսոփաները, որ հավատում են բացարձակ տրամաբանությանը, երբեք չեն փորձել վիճել կնոջ հետ»:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի   .....
Լապտերասյունը
Փողոցի լուսավորության համար լապտերասյուն տեղադրեցին: Որոշ մարդիկ ուրախացան, որ փողոցի մութ մասն այսուհետ լուսավոր է լինելու, և այլևս ոչ ոք չի սայթաքի մթության մեջ: Իսկ մյուսները զայրացան՝ մտածելով, որ եթե լապտերը հանգի, ապա մարդիկ մթության մեջ կվնասվեն՝ գլուխները սյանը հարվածելով: «Բարի մարդը իր սրտի բարի գանձերից բարին է բխեցնում, իսկ չար մարդը՝ չարն է բխեցնում. Որովհետև սրտի ավելցուկից է, որ խոսում է նրա բերանը» (Ղուկ. 6:48)   Ռուսերենից .....
Կարգացուցակը
Վանական ծերերից մեկը մի օր վրդովվեց. - Չեմ հասկանում, վանքի ինչի՞ն է պետք կարգացուցակը, եթե վանականներն անընդհատ ուշանում են: Վանահայրը պատասխանեց. - Իսկ դու ինչպե՞ս պիտի իմանայիր, որ վանականներն ուշանում են, եթե կարգացուցակը չլիներ:     Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի   .....
Համատեղ կյանք
Ամուսինները երեսուն տարի միասին ապրեցին: Համատեղ կյանքի երեսնամյակի օրը կինն, ըստ սովորության, մի փոքրիկ հաց թխեց, որ ամեն առավոտ թխում էր: Նախաճաշին երկարությամբ կտրեց այն, երկու կտորի վրա էլ կարագ քսեց ու սովորության համաձայն պատրաստվում էր վերևի կտորն ամուսնուն փոխանցել, բայց ձեռքը մնաց օդում կախված… Մտածեց. «Այս տոնական օրը ես եմ ուզում վերևի մասն ուտել: Երեսուն տարի երազել եմ այդ մասին և այժմ արժանի եմ դրան, քանի որ օրինակելի .....
Հրաշքների աշխարհը
Մի պատանի տրտում նստած էր ճամփեզրին, երբ մի ալեհեր ծերունի անցավ նրա մոտով: Տեսնելով պատանու երանազուրկ հայացքը՝ մոտեցավ նրան և հարցրեց. - Տղա՛ս, ինչո՞վ կարող եմ օգնել քեզ: Պատանին նայեց ծերունուն և պատասխանեց, - Դժվար թե կարողանաս օգնել ինձ, ո՛վ ծերունի: Ես փնտրում եմ այն, ինչը երբեք ոչ ոք չի տեսել: Ծերունին զարմացած հարցրեց, - Մի՞թե քո ուզածը վեր է մտքից: Տղան պատասխանեց. - Ես փնտրում եմ հրաշքների աշխարհը: Շատ եմ մտածում դրա մասին, .....
Ուղտը
Մի վանական դժգոհ էր վանքի ուղտից: Ծերը նրան ասաց. - Ճիշտ է, այդ կենդանին ծույլ է, բայց ողջ շաբաթն աշխատում է և ոչինչ չի խմում: Իսկ որքա՜ն մարդիկ կան, որ խմում են և հետո մի շաբաթ չեն աշխատում:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի   .....
Գիտելիքը
Մի կին գալիս է ծեր վանականի մոտ, նստում աթոռին, նյարդային շարժումներով հանում ծխախոտը, վառում այն և ծխելով ասում. - Ձեր մասին շատ եմ լսել, որ կարողանում եք կանխատեսել մարդկանց կյանքի ընթացքը, լուսաբանել այնպիսի խնդիրներ, որոնք սովորական մարդիկ անզոր են լուծել: Եկել եմ հասկանալու, թե ինչու չեմ կարողանում սրտի մխիթարություն ունենալ, թեև ավարտել եմ մի քանի համալսարան, ձեռբերել շատ գիտելիքներ ու մի քանի մասնագիտություն, նաև հավատում եմ Աստծուն .....
Լռության պատճառը
- Հա՛յր, ինչո՞ւ ես միշտ այդքան լուռ,- հարցրեց երիտասարդ վանականը Հայր Սերապիոնին: - Նախ ներքին կարգապահությունից ելնելով,- պատասխանեց ծերը,- բացի այդ, արդեն իսկ այնքան շատ են այնպիսի մարդիկ, որ անդադար խոսում են՝ չիմանալով, թե ինչ ասել:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի   .....
Երջանկությունն ու Սերը
- Սերն ո՞ւր է հեռանում,- հարցրեց փոքրիկ Երջանկությունն իր հորը: - Այն մահանում է,- պատասխանեց հայրը,- մարդիկ չեն պահպանում այն, ինչ ունեն, որդի՛ս: Ուղղակի չգիտեն սիրել: Փոքրիկ Երջանկությունը մտածմունքի մեջ ընկավ. - Այ կմեծանամ ու մարդկանց կօգնեմ: Տարիներ անցան, Երջանկությունը մեծացավ ու մեծ դարձավ: Նա հիշում էր իր խոստման մասին և որքան կարող էր, փորձում էր օգնել մարդկանց, բայց նրանք չէին լսում նրան: Եվ աստիճանաբար Երջանկությունը սկսեց .....
Բարի գործերը
Մի մարդ ծերին հարցրեց. - Ի՞նչ բարի գործ անեմ: Աբբան պատասխանեց. - Մի՞թե բոլոր բարի գործերը հավասար չեն: Սուրբ Գիրքն ասում է, որ Աբրահամը հյուրընկալ մարդ էր և Աստված նրա հետ էր: Եղիան լռակյաց էր և Աստված նրա հետ էր: Դավիթը խոնարհ էր և Աստված կրկին նրա հետ էր: Այնպես որ արա այն, ինչ հոգիդ է ցանկանում, կարևորը՝ սիրտդ անաղարտ պահիր:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի   .....
Վե՛ր կաց
Երբ աշակերտը մեղքերի խոստովանությամբ ծերի մոտ էր գալիս, վերջինս նրան միշտ ասում էր. - Վե՛ր կաց: - Բայց արդեն բազմիցս եմ վեր կացել ու ընկել: - Կրկին վեր կաց: - Մինչև ե՞րբ պիտի ընկնեմ ու վեր կենամ: - Մինչև մահը գտնի քեզ՝ ընկած կամ վեր կացած:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի     .....

Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․