Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Արդար Գթասրտությունը
Գողությունը մի աղքատի տուն մտավ ու խեղճի քրտաջան աշխատանքով վաստակածը գողացավ: Պարկն ուսին գցեց ու դուրս փախավ: Բայց ցանկապատի վրայով թռչելիս մեխից կառչեց ու չկարողացավ տեղից պոկվել: Իսկ աղքատն արդեն մահակը ձեռքն առած նրա ետից էր վազում: Հանկարծ Գողությունը նկատեց, որ Գթասրտությունն է անցնում ճանապարհով: - Հե՜յ, օգնի՛ր ինձ,- ողջ ուժով բղավեց Գողությունը: Իսկ Գթասրտությունը կարծես նրան չէր էլ նկատում: - Ազատի՛ր ինձ,- ավելի բարձր կանչեց .....
Հարուստի աղոթքը
Ալեքսանդրիայում մի շատ հարուստ մարդ էր ապրում, որն ամեն օր Աստծուն աղոթում էր աղքատների տառապանքը թեթևացնելու համար: Այս մասին իմանալով, Հայր Մակարիոսը մի եղբոր ուղարկեց նրան ասելու. «Կուզենայի ողջ ունեցվածքդ իմը լիներ»: Ապշած հարուստն իր ծառաներից մեկին ուղարկեց հարցնելու, թե Սուրբ Հայրն ինչ կաներ այդ հարստությունը: - Տիրոջդ փոխանցիր, որ անմիջապես իր աղոթքը կկատարեի,- պատասխանեց Հայր Մակարիոսը:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ .....
Բարու և չարի վեճը
Բարին և չարը գնում էին ճանապարհով, երբ երկու մարդ դուրս եկան նրանց դիմաց: - Ե՛կ փորձենք, թե մեզնից ով է ավելի ուժեղ,- ասաց չարը: - Լավ,- համաձայնեց բարին,- իսկ ինչպե՞ս: - Թող այս երկուսը վիճեն միմյանց հետ և կտեսնենք,- ասաց չարը,- ես նրանցից մեկին ուժեղ ու հարուստ, բայց չար կդարձնեմ: - Լավ,- ասաց բարին,- իսկ ես մյուսին թույլ ու աղքատ, բայց բարի կդարձնեմ: Եվ այդպես էլ արեցին: Նույն ակնթարթում մարդկանցից մեկը, շքեղ հագուստով, ձիու վրա հայտնվեց, իսկ .....
Ժուժկալության մասին
Ոմն եղբայր գնաց կանանց վանք` իր հիվանդ քրոջը տեսնե­լու: Նրա քույրը սուրբ և աստվածահաճո էր, որն ամենևին հանձն չառավ տղամարդու երես տեսնել և ոչ էլ կամեցավ՝ եղբայրը կանանց մեջ մտնի իր համար, այլ պատվիրեց նրան և ասաց. «Գնա՛ խաղաղու­թյամբ քո սենյակը, եղբա՛յր, գուցե այստեղ մեկնումեկին խոցես կամ ինքդ խոցվես: Աղոթի՛ր ինձ համար Տիրոջը, և Քրիստոսի շնորհով միմյանց կտեսնենք Երկնքի Արքայությունում»: Եվ եղբայրը շինված նրա խոսքերից՝ գնաց:   «Սուրբ .....
Հրաժարվել աշխարհից
Մի երիտասարդ վանական հարցրեց ծերին. - Հա՛յր, այժմ պետք է ամբողջովին հրաժարվե՞մ աշխարհից: - Մի՛ անհանգստացիր,- պատասխանեց ծերը,- եթե կյանքդ իսկապես քրիստոնեական լինի, ապա աշխարհն ինքն անմիջապես կհրաժարվի քեզանից:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի   .....
Կարեկցանքը
Հիվանդությունից հյուծված խեղճ այրին գարնանը բակ դուրս եկավ ու սկսեց բանջարանոցը փորել, բայց բահն անընդհատ ընկնում էր նրա թուլացած ձեռքերից: Մի ունևոր էր անցնում այրու տան մոտով ու նրան տեսնելով՝ կարեկցանքով ասաց. - Աստված քեզ օգնի,- և իր բարությունից գոհ՝ շարունակեց ճանապարհը: Մի ժամ անց մեկ այլ մարդ էր անցնում նույն ճանապարհով: Նա էլ տեսավ այրուն, կանգ առավ, իջավ իր ձիուց ու բակ մտնելով՝ անխոս փորեց ողջ բանջարանոցը:   Ռուսերենից .....
Աշխարհիկ իմաստունը
Այս աշխարհի իմաստուններից մեկը մի ծերի մոտ եկավ: Տեսնելով, որ նա Աստվածաշնչից բացի ուրիշ ոչինչ չունի իր մոտ, իր գրած աստվածաշնչյան մեկնաբանությունների գիրքը նվիրեց: Մեկ տարի անց կրկին այցելության գնաց ծերին ու հարցրեց. - Դե ի՞նչ, Հա՛յր, գիրքս օգնե՞ց քեզ, որ Աստվածաշունչն ավելի լավ հասկանաս: - Ընդհակառակը,- պատասխանեց ծերը,- ստիպված էի Աստվածաշնչի օգնությանը դիմել, որպեսզի գիրքդ հասկանամ:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի .....
Գրողն ու գողը
Գրողն ու գողը հայտնվեցին դժոխքում, որտեղ մեղավոր հոգիները տանջվում են՝ Ահեղ Դատաստանին սպասելով: Գրողն իր ողջ երկրային կյանքում գրքեր էր գրել, ոչ ոքի չէր թալանել, չէր գողացել, չէր սպանել, ուստի ոչ մի կերպ չէր սպասում, որ գողի հետ նույն վայրում կհայտնվի: Երկուսն էլ նստել էին չուգունե կաթսաներում՝ մինչև գոտկատեղը կուպրի ու ծծումբի մեջ: Երկու կաթսաների տակ էլ դևերը կրակ էին վառել: Հավիտենության մեջ ժամանակն անվերջ է, բայց մի անգամ գրողը նկատեց, .....
Հոգու անոթը
Մի եղբայր ծերին հարցրեց. - Հա՛յր, հաճախ եմ Սուրբ Հայրերին խնդրում, որպեսզի հոգուս փրկության համար խրատներ տան ինձ, բայց ոչինչ չեմ հիշում նրանց ասածներից: Ծերը եղբորն ասաց. - Երկու դատարկ կուժ ունեմ, գնա դրանցից մեկը վերցրո՛ւ, ջուր լցրու մեջը, լվա՛, ջուրը թափի՛ր, իսկ անոթը շրջի՛ր և իր տեղը դի՛ր: Եղբայրը կատարեց այդ հանձնարարությունը: Ծերը ևս երկու անգամ խնդրեց նույնն անել: Երբ կուժն արդեն երրորդ անգամ էր լվացվել, ծերն ասաց. - Երկու անոթներն .....
Գանձարանը
Մարդիկ լսեցին, որ իրենց թագավորության հարուստ բնակիչներից մեկը ցանկանում է հանդիպել իրենց հետ և իր հարստությունը բաժանել: Մարդիկ ամբոխներով նրա գանձարանը լցվեցին, որի սրահները լեփ-լեցուն էին անհամար գանձերով: Մի մարդ կռացավ ու գետնից մի ոսկե պայտ վերցրեց: - Ահա՛,- ասաց նա,- ինչպիսի՜ հաջողություն: Ես էլ պայտ էի փնտրում: Ասաց ու պայտը վերցնելով տուն վազեց: Մեկ ուրիշն էլ մի թանկարժեք հրացան տեսավ. - Ի՜նչ հրաշալի զենք է: Վաղուց էի երազում .....
Արցունքը
Մարդիկ շտապում են հեռավոր բնակավայրում ապրող ճգնավորի մոտ, ում աչքերից սկսում են արցունքներ հոսել, և նրան ասում են. - Մենք նավաբեկությունից փրկվեցինք, սակայն արդեն գիտե՞ս, որ մեզ հետ գտնվող եղբայրդ չկարողացավ հաղթահարել փոթորկալից ծովի ալիքները և մահացավ: Ճգնավորը պատասխանում է. - Երբ մարդ Հիսուս Քրիստոսին հավատում է և ապաշխարության ճանապարհով ընթանում, թեպետ մարմնով մահանում է, սակայն հոգով ապրում է և Աստծու լուսավոր օթևաններում բնակություն .....
Կատարյալ առաքինության մասին
Դարձյալ ասաց. «Քեզ համար, ո՜վ մարդ, Քրիստոս մարդ եղավ և եկավ աշխարհ, որպեսզի դու փրկվես. մանուկ եղավ, Ով անսկիզբ Աստծո Որդին էր, ընթերցող եղավ, երբ Գիրքը տվեցին, և նա ձեռքն առնելով` կարդաց և ասաց. «Տիրոջ Հոգին ինձ վրա է» (Եսայի ԿԱ 1), կիսասարկավագ եղավ քեզ համար այնժամ, երբ չվանից խարազան սարքեց և տաճարից դուրս հանեց արջառներին ու ոչխարներին, սար­կավագ եղավ այնժամ, երբ սրբիչը մեջքին կապեց և աշակերտների ոտքերը լվաց ու պատվիրեց, որ նրանք .....
Խոնարհությունը
Հայր Աթանասը Հին և Նոր Կտակարաններն արտագրեց մի հրաշալի մագաղաթի վրա, որը տասնութ ոսկեդրամ արժեր: Մի անգամ եղբայրներից մեկը նրա մոտ եկավ ու գիրքը տեսնելով՝ տարավ այն: Հենց նույն օրը Հայր Աթանասն, այն չգտնելով, հասկացավ, թե ով է վերցրել, բայց ոչ ոքի չուղարկեց նրան հարցնելու, քանի որ վախեցավ, որ եղբայրը գողության մեղքի վրա սուտն էլ կավելացնի: Իսկ եղբայրը գիրքը հարևան քաղաք տարավ վաճառելու և տասնվեց ոսկեդրամ խնդրեց դրա դիմաց: Գնորդն ասաց. - .....
Երբ չի ստացվում
Վհատված աշակերտը հարցնում է վանահորը. - Ինչքան կամենում եմ մոտենալ կատարյալին, ձախողվում եմ, անկում եմ ապրում և սխալվում: Վանահայրը պատասխանում է. - Նայիր մանանեխի հատիկին. այն մեծ քայլերով չէ, որ աճում է, այլ աստիճանաբար և քայլ առ քայլ: Եթե մանանեխի փոքրիկ հատիկը ընկներ հսկա ծառերի մեջ և նրանց մեծությունից վհատվեր, երբեք էլ աստիճանաբար, աննկատ չէր աճի ու դառնար շատ ավելի հսկա ու ապշեցուցիչ մի ծառ: Երբ չի ստացվում հասնել նպատակիդ, նայիր .....
Տեսնել արևածագը
Մի անգամ երկու խենթ որոշեցին արևածագը տեսնել: Սկսեցին վիճել արևի ծագման տեղի ու այն տեսնելու միջոցների մասին, այնուհետև վիճաբանությունը կռվի վերածվեց ու սարսափելի ծեծկռտուք սկսվեց: Եվ արևածագը տեսնելու հարցն այլևս չբարձրացվեց: Եթե ցանկանում ենք Աստծուն տեսնել, ապա մաքրենք մեր սրտերը հավատքի միջոցով, բժշկենք խաղաղության շնորհիվ, քանի որ փոխադարձ սիրո մղող պոռթկումն արդեն Նրա պարգևն է, Ում ուղղված են մեր հայացքները: Երանելի Օգոստինոս   Ռուսերենից .....

Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․