Նկատել եմ, որ այժմյան երեխաները, հատկապես նրանք, որ հետո համալսարան են գնում, արդեն ծնողական հարկի տակ են փչանում: Սկզբում լավ երեխաներ լինելով՝ արդյունքում անպիտան են դառնում: Նրանք ոչ մի բանի մասին չեն մտահոգվում, նրանց մոտ ինչ-որ անտարբերություն կա: Նրանց հենց իրենց ծնողներն են փչացնում, կործանում, ովքեր ծանր տարիներ են ունեցել և այժմ ուզում են, որպեսզի իրենց երեխաները ոչնչի կարիք չունենան: Ծնողները երեխաների մեջ ջերմեռանդություն չեն .....

Քրիստոնյայի ողջ կյանքը Տիրոջը փառաբանելու շարունակական մի շղթա է: Տիրոջը հետևող յուրաքանչյուր անձ ուշադիր լինելու պարագայում կնկատի Տիրոջը փառաբանելու բազմաթիվ պատճառներ՝ այն մի շարք բարիքները, որ Աստված շնորհել է իրեն և ողջ տիեզերքին: Եկեղեցու հայրերից մեկը մատնանշում է այդ պատճառները՝ ասելով. «Գիշերով տեսնում ես երկինքը՝ զարդարված աստղերով, որոնց մեջ փայլում է լուսինը, նրանք ծառայում են քեզ, փառաբանիր Արարչին՝ «լուսինն ու աստղերը՝ .....

Մարդկային ողջ պատմության ընթացքում Տերը ողորմած և համբերատար է գտնվել մարդկության հանդեպ: Սուրբ Գիրքը բազմիցս է վկայում Տիրոջ համբերատար լինելու մասին. Ելք գրքում կարդում ենք, որ երբ Տերն անցավ Մովսեսի առաջ, ասաց. «Տեր Աստված եմ, գթացող և ողորմած, համբերատար, բարեգութ և ճշմարիտ» (Ելք 34:6), «Գթասիրտ, ողորմած է Տերը, համբերատար և ողորմաշատ» (Սաղմոս 102:8-9), «Թող համբերության և ամեն տեսակ քաջալերանք պարգևողը՝ Աստված, շնորհ տա ձեզ» .....

Ճշմարտություն փնտրող մարդը Ավետարանում հանդիպում է մի դրվագի, ուր Հիսուս ասում է. «Եթե մեկը կամենում է հետևել ինձ, թող ուրանա իր անձը, վերցնի իր խաչը և գա իմ հետևից» (Մատթ 16.24): Եթե ուշադրություն դարձնենք, Մատթեոսը Ավետարանի այդ հատվածը հղում է անում աշակերտներին, Մարկոսը` ժողովրդին, աշակերտներին (Մարկ. 8.34), իսկ Ղուկասը նշում է, որ այդ պատգամը վերաբերում է ամենքին (Ղուկ. 9.23): Այս առիթով երբեմն հարցնում են, թե ինչպե՞ս թողնենք ամեն ինչ ու հետևենք .....

Մարդիկ այսօր շատ հաճախ տրտնջում են, դժգոհ են, իսկ առավել գանգատվում են եղանակից: Տրտունջի և դժգոհության տարափները սկսում են տեղալ, երբ խոսակցություն է բացվում եղանակի հետ կապված: Եվ երբ մարդկանց հարցնում ես՝ ո՞նց եք, ի պատասխան հնչում է. «Եղանակի հետ», «Էլ ոնց պիտի լինեմ, անձրև ա գալիս», կամ «Աննորմալ եղանակ ա», «Ձմեռը եկավ, մարդու տրամադրությունն էլ ընկավ», կամ էլ՝ «Շոգ է, օդ չկա շնչելու»: Սակայն այստեղ խնդիրը եղանակի .....

Մարդիկ ձգտում էին հանդիպել և զրուցել ազգությամբ սերբ Հայր Թադեոս վարդապետ Վիտովնիցկու հետ, որովհետև նրանից բխում էր Աստծո թագավորության խաղաղությունը, ուրախությունն ու սերը և հաղորդակից դարձնում իր շրջապատին: Նա 20-րդ դարի սրբակյաց անձանցից մեկն էր, որ օգնել է բազմաթիվ մարդկանց` օժտված լինելով աստվածալույս մարգարեության և բժշկության պարգևներով: Զրույցներից մեկի ժամանակ նա ասում է, թե ինչ է դեպրեսիան: Այն մտքերի համակցություն է: Մարդը .....

Հարստության հանդեպ մոլուցքը խանգարում է մարդուն քայլելու դեպի Աստված տանող ճանապարհով: Իր խրատներում և առակներում Հիսուս Քրիստոս բազմիցս զգուշացնում է մարդկանց հեռու մնալ երկրային հարստության հանդեպ կապվածությունից և այդ մասին ուղղակիորեն ասում է. «Ձեզ համար հարստություն մի՛ դիզեք երկրի վրա, որտեղ ցեցն ու ժանգը փչացնում են, կամ գողերը, ձեր պատը քանդելով, ներս են մտնում և գողանում այն: Այլ ձեր հարստությունը երկնքո՛ւմ դիզեցեք, որտեղ .....

Նախ և առաջ պետք է Աստծո Արքայությունը փնտրենք: Դա՛ պետք է մեր հոգսը լինի, իսկ մնացածը ավելիով կտրվի (Մտթ. 6:33, Ղուկ. 12:13): Եթե մարդն ինքն իրեն կորցնում է այս կյանքում, ապա կորցնում է իրեն հատկացված ժամանակը, զուր տեղն է վատնում այն: Եթե չի կորցնում և պատրաստվում է մյուս կյանքին, ապա նրա երկրային կյանքն իմաստ ունի: Եթե մյուս կյանքի մասին մտածես, ապա շատ բան է փոխվում: Իսկ այստեղ հարմար դասավորվելու մասին մտածելով՝ մարդը տանջվում է, ուժասպառ լինում .....

Քրիստոնեական ժառագնության մատյանները թերթելիս նկատում ենք, որ հոգևոր հայրերը հոգևոր կյանքի վերաբերյալ բավականաչափ աշխատություններ են փոխանցել, որոնք յուրաքանչյուր անհատի կարող են ծառայել Աստծուն մոտենալու համար` իբրև երկնային լույսով լեցուն ուղեցույցներ դեպի Երկնքի Արքայություն, որովհետև խավարով պատված աշխարհում այդ հոգևոր հայրերը նման են երկնքից կախված հրափայլ կանթեղների` բոցավառված Սբ. Հոգու հավիտենականության լույսով: Հոգևոր .....

Այն բոլոր նամակներում, որ ստանում եմ, մի բառ է դուրս լողում առջևի պլան և իմ սիրտը մխրճվում: Այդ բառը մեղքն է: Մեղքի զգացումը խեղդում է բոլորին, կեղեքում նրանց ու շատ է ճնշում, և նրանք չեն զգում այն ներքին ազատությունը, որ Քրիստոս է տալիս նրանց մեղքերի թողությունից հետո: Այնպիսի զգացում ունեմ, որ երբեմն դիմում եմ մարդկանց, ովքեր չեն զգացել այն հանգստավետությունը, որ Տերն է պարգևում մեր սրտերին: Ողջ ժամանակ ասում ենք, որ Աստծո զավակներն ենք, .....

Հաճախ կարող ենք լսել մարդկանցից, թե հավատում են Աստծուն, բայց պետք է ուշադրություն դարձնենք, որ հավատքը պարզապես համաձայնություն և կարծիք չէ, թե Աստված գոյություն ունի, այլ ձգտում և ջանք փոխվելու` հրաժարվելով հին կյանքից և քայլելով նոր կյանքով (Հռոմ. 6.4)` իբրև օրինակ ունենալով Քրիստոսի կյանքը, թե ինչպես էր ապրում և գործում: Այս ամենը էական նշանակություն ունի Աստծուն մոտենալու և Նրա հետ հաղորդակցության մեջ լինելու համար: Հոգևոր կյանքում .....

- Հա՛յր, իսկ մի՞շտ է, որ հոգսը մարդուն հեռացնում է Աստծուց: - Լսի՛ր, թե քեզ ինչ կասեմ. երբ հայրը մոտենում է խաղով տարված երեխային ու քնքշորեն շոյում նրա գլուխը, ապա վերջինս, խաղով տարված լինելով, նույնիսկ չի էլ նկատում դա: Նա հայրական փաղաքշանքը կնկատի [այն ժամանակ], երբ մի փոքր կտրվի խաղից: Այդպես էլ մենք, որևէ հոգսով զբաղված լինելով, չենք կարողանում Աստծո սերը զգալ: Չենք զգում այն, ինչ Աստված տալիս է մեզ: Ուշադիր եղի՛ր, թանկագին ուժերդ զուր .....

Մեր յուրաքանչյուր գործողություն իր մեջ կա՛մ խոնարհություն է պարունակում, կա՛մ՝ եսասիրություն: Լավ է, որ ամեն ինչում խոնարհություն լինի, որևէ փոքր բանից սկսել և խոնարհությամբ ու բնական կերպով անել դա, իսկ հետո աստիճանաբար ընդլայնել գործողությունների շրջանակը: Չեմ ասում, որ հանգստանաք, թուլանաք, ոչ էլ ներշնչում եմ, որ պետք չէ ոչինչ անել: Միայն ասում եմ, որ պետք չէ հույսը դնել այն բարի գործերի վրա, որ անում ենք, և ասում եմ, որ պետք է դրանք ճիշտ .....

Մի մարդ Հայր Պաիսիոսին ասաց. - Ես ողջ օրը քնում եմ: Ծերն ի պատասխան ասաց. - Սարսափելի չէ, քանի դեռ քնած ես՝ մեղք չես գործում: Ի՞նչ մարդիկ են այդ սրբերը, նույնիսկ սխալները, մեղքերն ու ցնորամտություններն են բարի մտքի վերածում, երբ դրանք բաց ենք անում նրանց առջև, որովհետև խոնարհ են: Խոնարհությունը նրանց հնարավորություն է տալիս ամեն ինչին գեղեցիկ տեսանկյունից նայել, գլուխը խոնարհել և իրենց մեզ պես ամբարտավան չպահել ու ասել. - Լսի՛ր, թե քեզ .....

«Յուրաքանչյուր աստվածացման ճանապարհի գիտելիք կամ ճանաչողություն, որը հայտնված չէ Քրիստոսով և հիմնված չէ Քրիստոսի դավանության վրա, սատանայից է»։ Տ. Պարգև արքեպիսկոպոս Մարտիրոսյան («Ես եմ ճանապարհը. Քրիստոնեության և յոգայի, թեոսոֆիայի, անտրոպոսոֆիայի աստվածճանաչողական համակարգերի ընդհանուր ուրվագծեր և քննական-համեմատական տեսություն» գրքից։ Գանձասար, 1995թ.)   Այս հոդվածում ցանկանում ենք ներկայացնել վալդորֆյան մանկավարժության .....