Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:
Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։
Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:
Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:
Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:
Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:
Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։
«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):
Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը
Հայր Դանիելն ասաց. «Մի անգամ հայրերից ոմանք եկան Ալեքսանդրիա` հայր Արսենին տեսնելու: Նրանցից մեկն Ալեքսանդրիայի եպիսկոպոս երանելի Տիմոթեոսի հորեղբայրն էր, որն իր հետ բերել էր իր եղբորորդիներից մեկին: Հայր Արսենն այդ ժամանակ հիվանդ էր և չկամեցավ ընդունել նրանց, որպեսզի ուրիշներն էլ չգան և չանհանգստացնեն իրեն: Այդ ժամանակ նա Տրոյիսում էր, և եկվորները խռովված ետ գնացին: Դրանից հետո այնտեղ եկան բարբարոսները, և հայր Արսենը հեռանալով՝ .....
Հայր Դանիելն ու հայր Ամոնը գնում էին միասին: Հայր Ամոնը ասաց հայր Դանիելին. «Ե՞րբ նստենք սենյակում, հա՛յր»: Հայր Դանիելը նրան ասաց. «Ո՞վ հիմա մեր միջից վերցրեց Տիրոջը, իսկ սենյակում նույնպես Աստված ներկա է, որովհետև Տիրոջ աչքերը ամենուրեք ամեն ինչ տեսնում են»:
«Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016
.....
Եկավ մեկը հայր Պիմենի մոտ և ասաց նրան. «Հա՛յր, սերմանեցի իմ անդաստանը և դրանից ողորմություն տվեցի»: Ծերը նրան ասաց. «Բարի գործ ես անում»: Եվ նա գնաց և առավել հոժարությամբ էր աշխատում` շատերին բաժին հանելով: Լսեց այդ մասին հայր Անուբը և Պիմենին ասաց. «Դու չե՞ս երկնչում Աստծուց, որ այդպես ես ասում եղբորը»: Եվ ծերը լուռ մնաց, ապա երկու օրից հետո մարդ ուղարկեց այն եղբոր հետևից և հայր Անուբի ներկայությամբ ասաց նրան. «Ի՞նչ ասացիր .....
Գնաց հայր Պիմենը եգիպտացիների կողմը և այնտեղ բնակվեց որոշ ժամանակ: Գտավ այնտեղ մի եղբոր, որը նրա բնակատեղիին մոտ էր բնակվում, և որի խցում կին կար: Ծերը, սակայն, չհանդիմանեց նրան: Գիշերով բռնեցին այն կնոջ երկունքի ցավերը: Երբ ծերն իմացավ այդ, իր աշակերտին ասաց. «Դու կժով գինի կվերցնես և կտանես մեր մերձավոր եղբորը, քանզի նա այսօր դրա կարիքն ունի»: Եվ աշակերտները չհասկացան ծերի արարքը: Իսկ երբ տեսավ եղբայրը ծերի մարդասիրությունը, որ փոխանակ .....
Սկյութիայի անապատի խորքերում` Սկյութիայից տասնութ մղոն հեռու, մի ներքինի էր ապրում: Մեծն Դանիել ծերունին պատվիրեց իր աշակերտներից մեկին, որ ամեն երեկո փոքր ամանը լցնի ջրով և դնի քարայրից դուրս: Եվ ներքինին ամեն շաբաթ գիշերով լռելյայն գնում էր տասնութ մղոն, վերցնում էր ջուրը, խմում և դառնում դեպի իր քարանձավը` առանց որևէ մեկին տեսնելու և որևէ մեկի հետ խոսելու: Տասնութ տարի անց Դանիելի աշակերտը այրի դռանը գտավ մի խեցի` գրված. «Ե՛րբ .....
Տամիաթիայի քահանա հայր Զոյիլոսն ասաց, թե յոթ հռոմեա ցի սենատոր իշխաններ` հայր Արսենիոսի նկատմամբ բարենախանձ, եկան Սկիտեի անապատ և դարձան մենակյացներ: Եվ այնպիսի խո նարհության և աղքատության տվեցին իրենց անձերը, որ մինչև իսկ նրանց ամանը կրիայի պատյանն էր, և ասացին. «Գուցե Աստված տես նի մեր տքնությունը և թողնի մեր մեղքերը»:
«Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016
.....
Դարձյալ հայր Ամոնը հայր Պիմենին հարցրեց պիղծ խորհուրդների և ունայն ցանկությունների մասին: Եվ հայր Պիմենը ասաց նրան. «Արդյոք կացինը կբարձրանա՞ առանց կտրողի. ուստի դու ձեռքդ մի՛ վերցրու դրանք, և ի չիք կլինեն»:
«Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016
.....
Աբբա Մակարիոս անապատականի մասին ասում էին, թե բնակվում էր Պենթուկլայի վանքի մերձակայքում: Վաթսուներեք տարվա ճգնավորության ընթացքում այս էր նրա գործը` ողջ շաբաթը պահում էր և միայն կիրակի էր ուտում, մինչև իսկ ոմանց թվում էր` անմարմին է. ողջ օրը գործում էր և տալիս աղքատներին, և ոչ մեկից ոչինչ չէր վերցնում: Լսեցին նրա մասին քրիստոսասերները, եկան և նրան ուտելիք տվեցին, իսկ նա չվերցրեց և ասաց. «Չե՛մ վերցնի, որովհետև իմ ձեռագործը կերակրում .....
Աշակերտը հարցնում է վանահորը.
- Ինչո՞ւ այս երկու մարդկանց հետ միևնույն կերպով չվարվեցիր, քանի որ երկուսն էլ ինձ անմիտ անվանեցին. մեկին՝ հանդիմանեցիր, մյուսին՝ գովաբանեցիր:
Վանահայրը պատասխանում է.
- Այն մեկն անմիտ կոչեց սրտի չարությամբ և ցանկացավ դատապարտել քեզ, իսկ մյուսը` սրտի բարությամբ անմիտ ասաց` քո սխալը ցույց տալու և օգնելու համար: Հարցն այն է, թե գավաթի մեջ ինչ ես լցնում` խմելու ջո՞ւր, թե՞ թույն, այդ գավաթը խոսքն է, իսկ ջուրը կամ .....
Դանիելի աշակերտ Եղպիդորոս Սկյութացին պատմեց հետևյալը. «Սկյութապոլիս քաղաքից մեկը, ով բազում չարիքներ էր գործել և իր անձը շաղախել անհամար մեղքերով, զղջաց Աստծո առաջ և սկսեց դատապարտել իր զեխությունը: Եվ հրաժարվելով աշխարհից՝ գնաց անապատ և մի ձորում իրեն խուց շինեց` հոգ տանելով իր հոգու մասին: Ծանոթներից ոմանք, գիտենալով նրա կենալու վայրը, սկսեցին նրա համար հաց, արմավ և այլ անհրաժեշտ բաներ տանել: Իսկ երանելին, երբ տեսավ իրեն հանգստավետության .....
Սկիտեում հայր Մովսեսն ասաց հայր Մակարիոսին. «Կամենում եմ հանդարտության մեջ մնալ, հա՛յր, սակայն եղբայրներս ինձ թույլ չեն տալիս»: Մակարիոսը նրան ասաց. «Դու թույլ բնավորություն ու նես, որ չես կարողանում հեռանալ նրանցից: Բայց եթե ուզում ես փրկվել, գնա՛ անապատի խորքը և ապրի՛ր այնտեղ՝ վեմի մեջ»: Եվ նա այդպես անելով` հանդարտվեց:
«Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016
.....
Վանականները, սրահի դուռը կիսաբաց թողնելով, շտապում են ժամերգության: Մի կատու գողեգող մտնում է սրահ, շուռ տալիս անկյունում դրված ձեթով լի կճուճը և փախչում: Վանականները հավաքվում են և վիճում, թե իրենցից ով է մեղավոր, որ սրահի դուռը բաց է մնացել, և կատուն ներս է մտել: Եվ նրանցից ոչ ոք չի ընդունում, որ ինքն է մեղավոր, այլ բոլորը կատվին են մեղադրում: Այնուհետև գնում են վանահոր մոտ, որպեսզի պարզեն, թե ով է մեղավոր: Վանահայրը նայում է նրանց և ասում.
- .....
Հայր Պիմենին մեկը հարց ուղղեց, թե. «Եթե մեկն ինձնից դժգոհություն ունենա, և ես ընկնեմ նրա առաջ, բայց նա չլսի ինձ, ինչպե՞ս վարվեմ»: Հայրը նրան ասաց. «Վերցրո՛ւ քեզ հետ ևս երկու եղբայրների և ընկի՛ր նրա առաջ»: Նա ասաց. «Իսկ եթե նրանց ներկայությունն էլ չօգնի՞»: Պիմենն ասաց. «Վերցրո՛ւ քեզ հետ հինգ եղբայրների: Եթե նրանց էլ չլսի, քեզ հետ վերցրո՛ւ նաև երեցին»: Նա ասաց. «Իսկ եթե նրանց էլ չլսի, ի՞նչ անեմ»: Հայր Պիմենն .....
Մեկ այլ եղբոր, որ առանձին նստում էր նույն վանքում, ամենօրյա աղոթքն այս էր. «Տե՛ր, քանի որ Քեզանից չեմ երկնչում, ուղարկի՛ր ինձ հրափայլ բոց կամ այլ նեղություն, հիվանդություն կամ դև, որպեսզի գոնե այդպես երկյուղի իմ կորուսյալ հոգին»: Այսպես էր ասում և սաստիկ աղաչում էր Աստծուն. «Գիտեմ, որ անհնար է թողություն տալ ինձ, Տե՛ր, քանզի անթիվ են իմ մեղանչումները Քո առաջ, սակայն հանուն Քո բազում գթության` գեթ մի մասին թողությո՛ւն տուր, իսկ եթե դա .....
Մի շատ ինքնակամ միաբան կար, որ մշտապես իր ծերից օրհնություն էր կորզում այն ամենի համար, ինչ նրան միտքն էր հուշում (այսինքն՝ զոռով օրհնություն էր վերցնում՝ ցանկանալով ըստ իր կամքի վարվել):
Մի անգամ, երբ աշխատում էր իր ծերի հետ և նրա օգնությունը խիստ անհրաժեշտ էր, ասաց ծերին.
- Օրհնի՛ր, հա՛յր, որ գնամ տասը րոպե քնեմ:
Ծերը պատասխանեց.
- Մի փոքր համբերիր, զավա՛կս, որովհետև այժմ ինձ պետք ես: Կես ժամից կավարտենք և այնժամ կգնաս քնելու:
Բայց միաբանն .....
