Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Մտքերի քարավանը
Վաճառականը ուղտերի քարավանով անցնում է անապատի միջոցով: Դեմ առ դեմ հանդիպում է մի հեծյալի, որն ասում է. - Տարօրինակ վաճառական ես. արդեն երկար ժամանակ հեռվից հետևում եմ, թե ինչպես ես մեկ նստում առաջին ուղտի վրա, մեկ երկրորդին, այնուհետև քարավանի վերջից ընթացող ուղտի վրա և այդպես շարունակ քարավանի ուղտերն ես փոխում: Վաճառականը պատասխանում է. - Այդպես ուզում եմ հանգիստ առնել, բայց չեմ խաղաղվում, որովհետև ինչքան գնում եմ, այնքան անորոշություն .....
Ինչ եմ մտածում
Մի երիտասարդ վանական աբբա Մակարիոսին հարցրեց. - Գիտեմ, որ շատերը քո մասին վատն են խոսում: Ինչո՞ւ ոչ մի կերպ չես արձագանքում: - Որովհետև եթե իմ մասին վատ խոսողներն իմանային, թե ես իրենց մասին ինչ եմ մտածում, ապա ավելի վատ կխոսեին,- պատասխանեց ծերը:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի    .....
Հնազանդություն
Ոմն աշխարհական եղբայր եկավ հայր Սիսո Թեբայեցու մոտ և կամենում էր մենակյաց դառնալ: Եվ ծերը նրան հարցրեց, թե ունի՞ աշխարհում որևէ մեկը, պատասխանեց, թե մի միամորիկ որդի ունի: Ծերը պատվիրեց նրան և ասաց. «Գնա գե՛տը գցիր նրան և հետո կարող ես դառնալ մենակյաց»: Եվ երբ մարդը գնաց, որպեսզի գետը գցի իր որդուն, ծերը մի եղբոր ուղարկեց, որ արգելի նրան: Եվ երբ նա ուզում էր մանուկին գետը նետել, եղբայրը նրան ասաց. «Կա՛նգ առ և երեխային մի՛ գցիր»: Նա .....
Օտարասեր լինելու մասին
Մի անգամ երկու եղբայր գնացին Ամոն ծերի մոտ, իսկ ծերը սովորություն չուներ ամեն օր ճաշակելու: Երբ տեսավ եղբայրներին, խնդաց և ասաց. «Ով պահեցողություն անի, վարձ կառնի, իսկ ով ճաշակի հանուն սիրո՝ երկու պատվիրան կկատարի, որովհետև իր կամքը չկատարեց և ըստ պատվիրանի` եղբայրներին մխիթարեց»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016 .....
Մի´ դատիր
Հրեշտակը մարդու կերպարանք առած մոտենում է մի այգեպանի: Այգու տերը շատ է ուրախանում, ցանկանում է հյուրասիրել, ծառերից պտուղներ է քաղում ու տալիս հրեշտակին, այնուհետև իր սովորության համաձայն սկսում գանգատվել և դատել հարևան այգեպաններին, իրենց ժողովրդի ու թագավորի արարքները` մատնացույց անելով, թե ինչպես են ապրում և քարուքանդ անում երկիրը: Վերջում հարցնում է, թե ի՞նչ պատվի է արժանացել, որ հրեշտակն է իրեն այցելել: Հրեշտակը պատասխանում է. - .....
Փնտրողը
Պապիկը թոռնիկին կենդանաբանական այգի տարավ: - Այն կապիկներին տեսնո՞ւմ ես: - Այո՛: - Իսկ այն մեկին տեսնո՞ւմ ես, որ դես ու դեն է ընկնում և այլ կապիկների լվերն է գտնում: - Այո՛: - Դա «փնտրող» կապիկն է: Նա մյուսներին ոջլոտ է համարում և փորձում է բոլորին «մաքրել»: - Իսկ մյուսներն ի՞նչ են անում: - Ոչինչ, ուղղակի երբեմն քորում են իրենց: - Իսկ «փնտրողին» ո՞վ է քորում: - Ոչ ոք: Այդ պատճառով էլ նա ամենաոջլոտն է…   Ռուսերենից .....
Աղոթելու մասին
Հայր Թեոդորոսն ասաց. «Եթե Աստված հաշվի առնի մեր հեղգությունն աղոթքների ժամին և մեր մտքերի գերվածությունը պաշտամունքի ժամանակ՝ չենք կարողանա ապրել»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016 .....
Կոկորդիլոսը
Հսկա կոկորդիլոսն ընկնում է մետաղյա, ամուր ցանցի մեջ և ինչքան շարժվում է, ձգտում ազատվել, ցանցն ավելի է սեղմվում ու ցավ պատճառում: Այդպես երկար մնալով ցանցի մեջ արցունք է թափում և դիմում Աստծուն. - Այսքան փոխվել և աստվածահաճո եմ դարձել. որևէ մեկի վրա չեմ հարձակվում, չեմ վնասում, սարսափ չեմ տարածում, ազատի՛ր ինձ այս ցանցից և կշարունակեմ լինել այսպիսին՝ իմ փոփոխված, բարի կերպարը վկայելով ուրիշներին: Արարիչը պատասխանում է. - Այդպիսին ես դարձել, .....
Սխալ կարծիք
Մի ծերի հարցրեցին. - Հա՛յր, ինչո՞ւ ես ամեն անգամ լուսամուտից դուրս կախվում, երբ քեզ հետ ապրող եղբայրն սկսում է սաղմոսներ երգել: - Որպեսզի ոչ ոք չմտածի, թե ես նրան տանջում եմ:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի    .....
Զգաստության մասին
Ոմն եղբայր, որ ծերի մոտ էր, անապատի հեռավոր խորքերում գտավ մի մեկուսի տեղ, ուր ոչ ոք ոտք չէր դրել: Իր հորն աղաչելով՝ ասաց. «Թո՛ւյլ տուր ինձ գնալ և բնակվել այնտեղ. հույսս դրել եմ Աստծո և քո սուրբ աղոթքների վրա, որ այնտեղ ավելի խիստ կճգնեմ»: Սակայն հայրը թույլ չտվեց նրան բնակվել այնտեղ. «Գիտեմ,– ասաց,– որդյա՛կ, որ բազում տքնություններով ես ընթանում, սակայն քո կողքին ծեր չունենալով` քո գործերին կնայես` կարծելով, թե դրանք հաճելի են .....
Վիրավորանքի բեռը
Աշակերտն իմաստունին ասաց. - Դու այնքա՜ն իմաստուն ես, միշտ լավ տրամադրություն ունես, երբեք չես բարկանում: Օգնիր խնդրում եմ, որպեսզի ես էլ այդպիսին լինեմ: Իմաստունը համաձայնեց և հանձնարարեց, որ աշակերտը կարտոֆիլ ու մի թափանցիկ տոպրակ բերի: - Եթե բարկանաս ինչ որ մեկի վրա և վիրավորանքը չմոռանաս,- ասաց իմաստունը,- ապա մի կարտոֆիլ վերցրու, վրան գրիր այն մարդու անունն, ում հետ վիճել ես և տոպրակի մեջ դիր: - Եվ վե՞րջ,- զարմացավ աշակերտը: - Ո՛չ,- .....
Հոգու վնասը
Ոմն եղբայր հարցրեց հայր Պիմենին. «Իմ հոգին վնասվում է իմ վարդապետի մոտ, շարունակե՞մ մնալ նրա մոտ»: Ծերը գիտեր, որ նա վնասվում է, բայց զարմացած նրա հարցումի վրա, թե` մնա՞մ նրա մոտ, պատասխանեց. «Եթե կամենում ես, մնա»: Նա գնաց և մնաց նրա մոտ, հետո դարձյալ եկավ, թե` հոգիս վնասվում է, բայց ծերը չասաց` հեռացի՛ր նրանից: Իսկ երրորդ անգամ գալով` ասաց. «Գիտցի՛ր, որ այլևս չեմ մնա նրա մոտ»: Հայր Պիմենն ասաց նրան. «Ահա հիմա կապրես, գնա՛ և մի՛ .....
Մեծամիտը
Թագավորն իր երկու որդիներին կանչում է և հրամայում, որպեսզի փոքր որդին արշավանքի ժամանակ զորքին առաջնորդի: Արքայի մեծ որդին նեղսրտում է և ասում. - Լավագույնս տիրապետում եմ զինվորական արվեստին և ուսուցանում շատերին: Ինչո՞ւ ինձ իշխանություն չես տալիս զորքին առաջնորդելու համար: Թագավորը պատասխանում է. - Կարծում ես պալատում գրքեր կարդալով զինվորական արվեստի՞ն ես տիրապետում: Երբևէ նույնիսկ նետ ու աղեղ ձեռքդ չես վերցրել և թիրախին հարվածել, .....
Մեծագույն իմաստությունը
Մի գիշեր այն տեղանքում, որտեղ մենաստանն էր գտնվում, առատ ձյուն եկավ: Առավոտյան մինչ գոտկատեղ հասնող ձյան միջով աշակերտները հասան ծերի մոտ, ով հարցրեց. - Դեհ, ասացեք տեսնեմ, թե ինչ է պետք այժմ անել: Առաջին աշակերտն ասաց. - Աղոթենք, որպեսզի ձնհալք սկսվի: Երկրորդն առաջարկեց. - Պետք է մեր խցերում սպասենք, իսկ ձյունն իր ճանապարհով թող ընթանա: Երրորդն ասաց. - Չպետք է անհանգստանանք ու մտահոգվենք այն մասին, թե արդյո՞ք ձյուն կա, թե ոչ: Ծերը .....
Ներքին մղումը
Ոմն եղբայր ծերերից մեկից խրատ հարցրեց. «Եթե տեսնեմ մեկին ինչ-որ բան անելիս և դա պատմեմ մեկնումեկին, և ասեմ ոչ թե նրան դատապարտելու համար, այլ` միայն խոսելու. չարախոսությո՞ւն է այդ»: Ծերն ասաց. «Եթե քո խորհուրդներում նրա դեմ ախտավոր բան ունես, չարախոսություն է, իսկ եթե խորհուրդներդ ազատ են մեղանչումից, չարախոսություն չէ, այլ միջոց, որպեսզի չարը չզորանա»: Մեկ այլ եղբայր հարցրեց ծերին և ասաց. «Եթե գամ հայրերից մեկի մոտ և նրան հարցնեմ, .....

Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․