Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Ինքնաանդրադարձ
Մի կրիա ուրախությամբ նայում է հայելու մեջ: Մի ընձուղտ է մոտենում ու հարցնում. - Ինչո՞ւ ես ուրախացել: Կրիան պատասխանում է. - Միշտ ուզում էի հասկանալ, թե ինչո՞ւ եմ ծնվել այս աշխարհում և թե ո՞վ եմ ես: Այստեղով անցնելիս նկատեցի այս հայելին ու վերջապես կարողացա ինքս ինձ տեսնել ու հասկանալ, թե ինչու եմ աշխարհ եկել: Երբ ինձ մոտենում էին, իրապես չէի ընկալում, թե ով եմ և միշտ թաքնվում էի իմ պատյանում, կաշկանդվում, ամաչում... Ընձուղտն ասում է. - Այս .....
Օգտակար խրատներ պոռնկությունից զգուշանալու մասին
Ոմն ծեր` մոտ վաթսուն տարեկան, որի անունն էր Վիտալիոս, Ալեքսանդրիայի արքեպիսկոպոս Հովհանի մասին լսեց, թե, ասեկոսնե­րի հետևելով, բամբասում և դատապարտում է մենակյացներին, ով­քեր մտնում և շրջում են քաղաքում: Կամեցավ ստուգել, թե իրո՞ք դատապարտում է մեկնումեկին, ինչպես իրեն է հասել: Թողեց իր վան­քը սուրբ Սերիդոնում, ուր բնակվում էր, և եկավ Ալեքսանդրիա ու այնպիսի վարք հանձն առավ, որը մարդկանց գայթակղեցուցիչ էր թվում, սակայն Աստծուն ընդունելի .....
Դուռը
Մի բանաստեղծ անտառի միջով վազեվազ և շնչակտուր հասնում է գեղեցիկ դղյակի և ոգևորված փորձում բացել դղյակի դուռը: Ջանադրաբար չարչարվում է, բայց չի ստացվում և հոգնած շրջվում է ու հուսահատ նստում դռան մոտ ու ասում. - Տե՛ր Աստված, վերջապես եկա, հասա այստեղ, որ երկար ժամանակ սպասում էի քեզանից ստանալու խոստացված պարգևները: Եվ մտածում էի, թե արդեն իմ առջև բաց են բոլոր դռներն ու ճանապարհները: Հիսուս հայտնվում է և ձեռքը մեկնելով դեպի դուռը, բացում .....
Պահանջ
Մի մեծահոգի թագավոր իր ծառային ուղարկում է հեռավոր արևելքի հայտնի դերձակի մոտ` մետաքսյա թիկնոց բերելու համար և ասում ծառային, որ նրան լավ կվարձատրի այդ ծառայության համար: Ծառան մեկնում է, վերցնում թիկնոցն ու ետ դառնում: Թիկնոցն այնքան գեղեցիկ ու շքեղ է լինում, որ գցում է իր ուսերին ու պարծենում: Մի հյուրատան մոտ մի մեծահարուստ մարդ ասում է. - Վաճառիր այդ թիկնոցը, քեզ շատ մեծ գումար կտամ, որով կյանքը կվայելես: Իսկ այսպես ծառա ես ու ծառա էլ .....
Կամք
Սատանան հպարտ քայլում է մի անջուր և հյուծված տափաստանով և ինքնագոհ ասում. - Հիանալի է, համարյա կյանքի նշույլ չկա, լավ աշխատեցի... Քիչ անց ճաքճքած հողի շերտերի մեջ նկատում է դեպի արեգակի լույսը ձգվող մի հրաշագեղ ծաղկի կոկոն: Խավարի հրեշտակը կանգնում է ու զմայլված ասում. - Իրապես գեղեցիկ է..., նույնիսկ ինձանի՞ց էլ... Ապա մռայլվում է և արագ անհետանում: Բեռնատար մեքենաներ են գալիս, խիճ ու ասֆալտ բերում, լցնում այդ վայրը, ծածկում նաև նրբագեղ .....
Ժուժկալության մասին
Ոմն եղբայր հարցրեց հայր Պալատիոնին և ասաց. «Ի՞նչ անեմ, ասա՛, հա՛յր, քանզի արդեն երեք տարի է՝ երկուական օրով պահե­ցողություն եմ անում և չեմ կարողանում ազատվել պոռնկության դևից»: Ծերը նրան ասաց. «Որդյա՛կ, երբ Տերը Եսայի մարգարեին ուղարկում էր Իսրայելի ժողովրդի մոտ, նրան ասաց. «Գոչի՛ր ողջ զո­րությամբ և մի՛ խնայիր, շեփորի պես բարձրացրո՛ւ ձայնդ և պատ­մի՛ր ժողովրդին իր՝ Հակոբի տան մեղքերն ու անօրենությունները … որովհետև ինձ .....
Աղոթքի զորությունը
Մի ձկնորս գալիս և տեսնում է, որ մի մարդ ծովի ափի մոտ, կիզիչ արևի ներքո, նստած է նավակի մեջ և հարցնում է. - Ինչո՞ւ ես այս շոգ եղանակին նստել այստեղ: Մարդը պատասխանում է. - Աստված ինձ ասաց, որ եթե նստեմ նավակը, շուտով կհասնեմ այն կղզին, որտեղ պտուղներ կան, որոնք իմ հիվանդությունը կբուժեն, սակայն մեկ ժամ է արդեն նստած եմ այս նավակում, բայց ոչ Աստծո զորությունն եմ տեսնում, ոչ էլ ուժը: Ձկնորսն ասում է. -Նավակը ոտքեր չունի, որ ինքնիրեն ջուրը մտնի: .....
Սիրո՞ւմ ես ինձ
Մի երիտասարդ, փափուկ ու գեղեցիկ բազկաթոռին նստած, կարդում է Ավետարանի այն հատվածը, ուր Հիսուս Պետրոս առաքյալին ասում է. «Սիմոն, որդի Հովնանի, սիրո՞ւմ ես ինձ»: Այնուհետև երիտասարդն ամբողջությամբ հենվում է բազկաթոռին ու ասում. - Տե՛ր Հիսուս, դու գիտես, թե ինչքան եմ սիրում քեզ, նույնիսկ կյանքս կտամ քեզ համար, սակայն ինչո՞ւ է ամեն ինչ այսքան անարդար ինձ համար: Իմ շրջապատում մարդիկ գոհ ու լավ ապրում են, իսկ ես, ինչ դարձել եմ քրիստոնյա և .....
Հույս
Մի աշխատասեր շինական մեծ ոգևորությամբ ճամփա է ընկնում դեպի մի հեռավոր երկիր, ուր պատմում են, թե Աստծո արքայությունն է գտնվում և որտեղ բազում մեծ ու վեհ նպատակների ու երազանքների իրականացումն է կայանում: Մեծ հույսով լցված շինականը գնում-գնում է, բայց ոչ ճանապարհն է վերջանում, ոչ էլ արքայությանն է հասնում: Ուժասպառ եղած պառկում է ճամփեզրի խոտերին ու ասում. - Տե՛ր Աստված, այլևս ուժ չունեմ շարունակելու... Միևնույն ժամանակ տարօրինակ զգացում .....
Մտքի արթնության կամ զղջման և արտասուքների մասին
Ոմն եղբայր եկավ ծերի մոտ և ասաց նրան. «Ինչո՞ւ է իմ սիր­տը խիստ, հա՛յր, և Աստծուց չեմ երկնչում»: Ծերը նրան ասաց. «Ե­թե մարդ կարողանա իր մտքում արհամարհանք ունենալ իր անձի հանդեպ, ապա կստանա Աստծո երկյուղը»: Եղբայրն ասաց. «Ի՞նչ է արհամարհանքը»: Ծերն ասաց. «Այն է, երբ մարդն ամեն գործի մեջ նախատում է իրեն և ասում. «Քաջալերվի՛ր, եղկելի՛, որովհե­տև կանգնելու ես Քրիստոսի աթոռի առջև, և ի՞նչ ունես մարդու հետ ընդհանուր»: Եթե .....
Պարանը
Մի մարդ՝ հուսահատ երկնքին է նայում ու ասում. - Տե՛ր Աստված, մի՞թե այսքան անարժան մարդ եմ: Ամեն անգամ խոստանում եմ, որ այլևս նույն մեղքը չեմ գործի, բայց հաջորդ պահին կրկին նույն մեղքն եմ գործում: Ինչքա՞ն պիտի համբերես ու ներես ինձ... Հայտնվում է Գաբրիել հրեշտակապետը, մոտենում մարդուն ու նրա գոտկատեղից մի երկար պարանով պինդ-պինդ կապում, իսկ պարանի մյուս հատվածն իր ձեռքում պահում: Այդ ամենից զարմացած մարդը հարցնում է. - Այս պարանով ինձ կապում .....
Իմ ապավենը
Մի աֆրիկացի սևամորթ քրիստոնյա եկեղեցուց վերադառնում է իրենց գյուղ: Մեծ հոգևոր ուրախության ու խաղաղության ապրումներ է ունենում, քանի որ այդ օրը եկեղեցուց վերադառնալիս զգում է Քրիստոսի ամբողջական ներկայությունն ու լիությունը: Ճանապարհով քայլելիս մռնչյուն է լսում: Քարացած կանգնում է. ճանապարհի կենտրոնում հայտնվում է մի ամեհի առյուծ ու քայլ կատարում դեպի քրիստոնյան: Այս մարդու սիրտը սկսում է արագ բաբախել, սառը քրտինքը պատում է նրան: Իր .....
Մահը
Ինչպես վկայում է հռոմեացի պատմագիր Սվետոնիոսը. ՙԿալիգուլա կայսրը իր դեմքը, արդեն ի բնե այլանդակ ու վանող, ջանում էր ավելի կատաղի դարձնել, հայելու առջև վախեցնող ու սարսափեցնող արտահայտություն տալով դրան՚: Եվ ահա կայսրը կանգնում է հայելու առջև և իր դիմագծերին կատաղություն հաղորդում, նախքան իր մոտ շղթայակապ մի քրիստոնյայի բերելը: Երբ զինվորները քրիստոնյային բերում են, հարցնում է. - Ինչո՞ւ ես այդքան հանդարտ ու հանգիստ, չես տեսնում, թե ի՞նչ .....
Կատարյալ առաքինության մասին
Ոմն եղբայր հարցրեց հայր Հիերաքսոսին և ասաց. «Հա՛յր, ինձ խոսք ասա՛, որով ապրեմ»: Եվ ծերը նրան ասաց. «Նստի՛ր քո խցում, քո մեղքերը ողբա՛ և ոչ մեկին մի՛ դատիր: Եթե քաղցես՝ կե՛ր, եթե ծա­րավես՝ խմի՛ր, ոչ մեկի մասին չար բան մի՛ խորհիր և կապրես»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016 .....
Պայքար
Գեղեցիկ պարտեզում մի երիտասարդ, աղոթագիրքը ձեռքին, բարձրաձայն աղոթքներ է արտասանում: Ծառերի վրա ագռավներ ու կաչաղակներ են հավաքվում ու գնալով ավելի շատանում: Իրենց ձայներով ու կռկռոցներով չորս կողմը խլացնում` կարծես պատասխանելով երիտասարդի բարձրաձայն աղոթքներին: Աղոթողը տեսնում է` անօգուտ է: Հեռանում է այդտեղից, նկատում մի նվաղած շատրվան, որ փոքրիշատե գործում է: Երիտասարդը, նեղված նախորդ դրվագից, սկսում է շատրվանի մոտ շարունակել աղոթելը, .....

Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․