Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Հանդարտություն
Մի ծեր պատմում էր, թե երեք մտերիմ ճգնասերներ կային: Երեքն էլ մենակյացներ էին, սակայն իրարից տարբեր խորհուրդներ ունեին. նրանցից մեկը կամեցավ ընտրել ճանապարհորդությունը, և որտեղ վեճ ու կռիվ էր լինում, խաղաղություն էր հաստատում` ըստ Տիրոջ խոսքի, թե` «Երանի խաղարարներին»  (Մատթ. Ե  9): Երկրորդը նախընտրեց հիվանդախնամ դառնալ, իսկ երրորդը գնաց անապատ, որպեսզի այնտեղ հանգիստ գտնի: Այս բաժանումից հետո առաջինը՝ չափազանց հոգնատանջ՝ մարդկանց .....
Հարցեր Աստծուն
Երազումս Աստծուն հարցրեցի. - Տե՛ր Աստված, Քեզ ամենից շատ ի՞նչն է զարմացնում մարդկանց մեջ: Նա պատասխանեց. - Նրանք մանուկ հասակում ցանկանում են շուտ մեծանալ, իսկ հետո ամենից շատ ուզում են կրկին մանուկ դառնալ: Գումար վաստակելու հետևից ընկնելով՝ կորցնում են իրենց առողջությունը, իսկ հետո ծախսում այդ գումարները առողջությունը վերականգնելու համար: Ապագայի մասին տագնապելով՝ մոռանում են ներկան, այնպես որ ո՛չ ներկա ունեն, ո՛չ՝ ապագա: Նրանք այնպես .....
Միջոցները
Հայր Նեսթերոնը դարձյալ ասաց. «Տառապանք և նեղություններ. սրանք են այն միջոցները, որ բարձրացնում են մենակյացի հոգևոր աստիճանը, քանզի գրված է, թե երեք այրեր կան` Հոբը, Դանիելը, Նոյը:  Հոբը պատկերն է վշտերի,  Դանիելը` իրավունքի, Նոյը՝ անընչության: Եթե այս երեք վիճակները լինեն մարդու մոտ, ապա և Աստված կբնակվի նրա մեջ»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016 .....
Փարիսեցիության մասին
Գայլը քրիստոնյա դարձավ: Քայլում է ու բոլորին ասում. - Ներեցե՜ք, օրհնեցե՜ք: Անցնում է նապաստակի կողքով ու ասում. - Բարև, նապաստա՛կ: - Բարև, գա՛յլ: - Ների՛ր ինձ, նապաստա՛կ, ես իրավացի չէի: - Աստված ների, գա՛յլ: Շարունակում է ճամփան, իսկ նրան ընդառաջ սագն է դուրս գալիս: Ասում է. - Ների՛ր ինձ, սա՛գ, եթե երբևէ սխալ եմ վարվել, ազգականներիդ նեղացրել եմ և այլն: Սագը պատասխանում է. - Ֆըշշշ: Գայլն ասում է. - Մի՛ բարկացիր, սա՛գ, ների՛ր ինձ, հիմա .....
Հայրերի կենցաղավարության մասին
Երկու հայրեր աղաչեցին Աստծուն, որ ցույց տա իրենց, թե ո՛ր չափին են հասել առաքինության մեջ: Եվ ձայն եկավ երկնքից և ասաց նրանց. «Եգիպտոսի այսինչ գյուղում Քրիստոսատուր անունով մի աշխարհական կա, կնոջ անունն էլ` Մարիամ` ձեզանից լավն են»: Լսելով այս` զարմացան հայրերը և վեր կենալով գնացին այն գյուղը և հարցնելով գտան նրանց տունը: Երբ հարցրին կնոջը, թե ուր է նրա ամուսինը, կինն ասաց. «Հովիվ է և ոչխարներ է արածեցնում»: Եվ նրանց տուն հրավիրեց, .....
Ցանկություն
 Բժիշկը մոտենում է մահճակալին պառկած մի պատանու և հարցնում. -Ինչո՞ւ ես այս ցուրտ ձմեռվա եղանակին շարունակ սառը ջուր պահանջում ու ասում, որ դրանում վատ բան չկա: Քեզ հիմա անհրաժեշտ է թեյ խմել, որպեսզի կազդուրվես: Ի՞նչ ես արել, որ այդքան բարձր ջերմություն ունես, հիվանդացել ես: Պատանին պատասխանում է. -Սառը ջուրն ինձ հիվանդացրեց, այդ սառը ջուրը…, բայց ես այն շատ եմ սիրում և խմում, սակայն դա ինձ սպանում է… Բժիշկը ժպտում է և խրատում. -Քեզ .....
Թույնը
Մի գյուղում մի աղջիկ էր բնակվում: Ամուսնանալուց հետո տեղափոխվեց ամուսնու տուն, սակայն ոչ մի կերպ լեզու չէր գտնում սկեսրոջ հետ: Վերջինս մշտապես խրատներ էր տալիս նրան և նախատում ամեն ինչում: Մի անգամ, վաղ առավոտյան, երիտասարդ կինը անտառի եզրին ապրող հեքիմի մոտ գնաց: - Ի՞նչն է քեզ ինձ մոտ բերել, գեղեցկուհի՛: Ուզում ես որևէ տղամարդու հմայե՞լ: - Ինձ ոչ ոք պետք չէ, ես իմ ամուսնուն սիրում եմ, բայց նրա մոր հետ ապրելն ուժերիցս վեր է: - Իսկ ինձանից .....
Հոգետես և սքանչելագործ հայրերի մասին
Սկյութիայի ծերերից մեկը գնաց Տերենութ, որտեղ նրա վանքերն էին, և ճգնավորական տքնություններից հանգստացնելու համար մի փոքր գինի բերեցին նրան: Այդ ժամանակ ոմանք, լսած լինելով նրա մասին, մի դիվահարի բերեցին նրա մոտ, իսկ դևն սկսեց անարգել ծերին և ասաց. «Այս հարբեցողի մո՞տ եք ինձ բերել»: Ծերը չէր կամենում հանել նրան, բայց լուտանքների պատճառով ասաց  նրան. «Հավատում եմ Քրիստոսին, որ նախքան այս բաժակն ըմպելս, դուրս կելնես դրանից»: Եվ .....
Ողջ եմ
Մի ծեր վանական, մտքերով խորասուզված, գնում էր անապատով և հանկարծ մի խորը փոսի մեջ ընկավ: Վանականները, նրան գտնելով, որոշեցին, որ մահացել է և գերեզմանոցի մատուռը տարան: Որքան մեծ եղավ նրանց զարմանքը, երբ ծերը գիտակցության եկավ: - Իսկ մենք կարծեցինք, թե մահացել ես, եղբա՛յր,- բացականչեցին նրանք: - Իսկ ես, ընդհակառակը, գիտեի, որ ողջ եմ,- հանգիստ պատասխանեց ծերը: - Որտեղի՞ց գիտեիր, որ չես մահացել, եթե կյանքի նշաններ ցույց չէիր տալիս: - Սոված էի .....
Աստծուն և ընկերոջը սիրելու մասին
Ոմանք պատմեցին, թե հայր Պիմենն ու նրա եղբայրները առագաստապարաններ էին գործում և չէին կարողանում վաճառել. և նեղվում էին, որովհետև փող չէին գտնում կտավ  գնելու  համար,  իսկ  նրանց մտերիմ մեկը ոմն հավատացյալ վաճառականի պատմեց իրավիճակը: Հայր Պիմենը ոչ մեկից ոչինչ չէր կամենում վերցնել` խաղաղությունը պահելու համար: Իսկ վաճառականը, կամենալով օժանդակել ծերերի գործին, պատճառաբանեց, թե իրեն պետք են առագաստապարանները և ուղտերը բերելով` .....
Շամորդինյան միանձնուհին
Շամորդինոյի մենաստանի միանձնուհիներից մեկը ակամա զանցանքի համար խիստ հանդիմանության արժանացավ մայրապետի կողմից: Միանձնուհին փորձեց իր զանցանքի պատճառը բացատրել, սակայն զայրացած մայրապետը, չցանկանալով ոչինչ լսել, բոլորի ներկայությամբ սպառնաց երկրպագության կարգ նշանակել նրան՝ որպես ապաշխարություն: Որքան էլ, որ ցավալի և վիրավորական էր քրոջ համար, նա ճնշեց իր ինքնասիրությունը, լռեց և խոնարհաբար ներողություն խնդրեց մայրապետից: Իր խուցը .....
Խլուրդի խնդրանքը
Խլուրդը դուրս է գալիս երփներանգ ծաղիկներով լի դաշտավայր, Աստծո հրեշտակին նկատում այնտեղ ու ասում. - Արարչին շարունակ խնդրում եմ, որ իմ գետնափոր կացարանում այսպիսի անուշաբույր ծաղիկներ աճեն, բայց ինչքան դրանք տնկում եմ, թառամում ու չորանում են: Ինչո՞ւ Աստված ինձ չի օգնում: Հրեշտակը պատասխանում է. - Դու կամենում ես Աստծուց ինչ-որ բան խնդրել, սակայն շարունակել միևնույն կենցաղով ապրե՞լ... Ինչպե՞ս կարող ես ծաղիկներն այդ խավարի մեջ աճեցնել: .....
Անհիշաչարություն
Լսեցի, որ մեկը պատմում էր հայր Մոտիի մասին, որի աշակերտն էր Իսահակը, և սրանք երկուսն էլ ընտիր հայրեր եղան: Հայր Մոտին Հերակլայում սկսեց իր առաջին վանքը կառուցել, սակայն այնտեղ դժվարին կացության մեջ ընկնելով` այլ տեղ գնաց և դարձյալ սկսեց կառուցել: Սակայն այնտեղ  նույնպես բանսարկուի ազդմամբ  մի թշնամի գտնվեց, որ նեղում էր նրան: Ծերը վեր կացավ գնաց իր գյուղը, իր համար վանք շինեց և այնտեղ փակվեց: Շատ Ժամանակ անց հավաքվեցին այնտեղի ծերերը, .....
Փրկության տանող քայլերը
Եղբայրներն աբբա Անտոնի մոտ եկան ու հարցրեցին. - Ասա՛ մեզ, ինչպե՞ս փրկվել: Ծերը պատասխանեց. - Լսե՞լ եք, թե Սուրբ Գիրքն ինչ է ասում: Դա բավարար է ձեզ համար: Իսկ նրանք ասացին. - Մենք քեզանից ենք ուզում լսել, Հա՛յր: Ծերն ասաց. - Ավետարանն ասում է. «Եթե մեկը քո աջ երեսին ապտակ տա, մյուս երեսդ էլ դարձրու նրան»: Նրանք պատասխանեցին. - Չենք կարող անել այդ: - Եթե չեք կարող մյուսն էլ դարձնել, ապա գոնե մի ապտակը հանդուրժեք: - Այդ էլ չենք կարող,- .....
Ընտրության հարց է
Հարցրեց ոմն եղբայր հայր Պիմենին և ասաց. «Իմ նեղության ժամանակ սրբերից ոմանցից խնդրեցի ինձ անհրաժեշտ որոշ բաներ, և տվեցին ինձ սիրով: Արդ, եթե Աստված և ինձ շնորհի, տա՞մ ես էլ այն սիրով մեկ ուրիշին, թե՞ դարձյալ տամ իմ նեղության ժամանակ ինձ տվողին»: Հայր Պիմենն ասաց նրան. «Աստծո առաջ արդարությունն այն է, որ տվողին վերադարձնես, քանզի նրանն է»: Եղբայրն ասաց. «Եթե տանեմ նրան, և նա չկամենա վերցնել, այլ ինձ ասի՝ գնա՛ և տո՛ւր աղքատներին՝ .....

Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․