Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Անապատը
Անապատային արևից սևացած ուխտապանն իր այգեգործ եղբոր հրավերով գալիս է և բնակություն հաստատում մի գեղեցիկ բացատում: Այգու տերը մեկնում է հեռավոր մի երկիր և երբ վերադառնում է, սոսկում է ու ասում. -Եղբա´յր, ինչո՞ւ ես կտրել իմ այգու բոլոր ծառերը, որտեղ ուղտդ հիացմունքով զբոսնում է և փուշ ու տատասկ որոնում: Ուխտապանը պատասխանում է. -Դու ինձ հրավիրեցիր այստեղ ապրել, բայց այսքան պտղատու ծառերի մեջ իմ ուղտի համար համեղ կերակուր չգտա, դրա համար .....
Դեղատոմսը
Մի մարդ, գնում է բժշկի մոտ և գանգատվում, որ իրեն տրված դեղատոմսը չի օգնում: Բժիշկը մեկ այլ դեղատոմս է գրում և պատվիրում, որպեսզի սա հետևողականորեն օգտագործի: Մի քանի օր անց այս մարդը կրկին գալիս և ասում, որ այս դեղատոմսն էլ չի օգնում և բժշկի այն հարցին, թե դեղերն ինչպես է օգտագործում, պատասխանում է. - Ամեն առավոտ կարդում եմ, թե ինչ դեղեր պիտի խմեմ, հետո որոշում եմ օրվա ընթացքում օգտագործել, բայց մոռանում եմ և այդպես շարունակ... Բժիշկն ասում .....
Մտքերի ալիքները
Լողալ չիմացող մի մարդ խուճապահար թպրտում էր ջրում: Նա ջրի ցայտերի մի ամպ բարձրացրեց և գետն ալեկոծվեց, իսկ մարդն այդ ալիքները, վախից, վտանգավոր հոսանքի տեղ դրեց: Սկսեց գետի ալիքների դեմ պայքարել: Խեղդվողը վերջապես հասկացավ, թե ինչպես պետք է ջրի երեսին մնալ և կամաց-կամաց դեպի ափը լողաց: Ջրից դուրս գալով շրջվեց ու տեսավ, որ գետը խաղաղ է, իսկ ինքն այդ ողջ ժամանակ հենց իր կողմից առաջացրած ալիքների ու ցայտերի հետ էր կռվում: Որքան մտքերը շատ են, .....
Ամեն ինչում մեղավորը
Մի փոքրիկ քաղաքի վանքի վանահայրը հայտնի էր իր առաքինի և զուսպ կյանքով: Նա իր բոլոր պարտականությունները խնամքով կատարում էր և ապրում հանգիստ, խաղաղ կյանքով: Կանոնավոր կերպով ծառայություն էր մատուցում և շաբաթը երկու անգամ, երկու ժամով նստում էր տեղի բարեգործական ընկերության իր մշտական տեղում:   Մի անգամ, նա չհայտնվեց այնտեղ: Տանն էլ չէր: Համայնքի անհանգստացած անդամները որոնողական աշխատանքներ կազմակերպեցին, բայց ապարդյուն: Մի ամիս .....
Օգտակար խրատներ պոռնկությունից զգուշանալու մասին
Մեր օրերում կատարված առավել հիանալի նշանները ձեզ հա­մար գրի առնելը՝ հաճո թվաց ինձ` Հակոբ սարկավագիս ու մեղավո­րիս, հոգևո՛ր եղբայրներ, որպեսզի լսելով այն` առավել շահվեն ձեր հոգիները, և փառավորե՛ք մարդասեր Աստծուն, Ով ոչ մեկի կորուստը չի կամենում: Լսեցե՛ք ինձ և ձեր մտքերում դրե՛ք իմ առաջիկա ասե­լիքը, քանզի իմ խոսքերը լի են շնորհներով: Անտիոքի սուրբ եպիսկո­պոսը հրավիրեց քաղաքի շրջակա վանքերի եպիսկոպոսներին՝ որոշ խնդիրների պատճառով: .....
Հիվանդությունն ու մարդիկ
Մի անգամ հիվանդությունը խղճաց մարդկանց և դադարեց նրանց տանջել: Մարդկանց կյանքը լավացավ՝ հեշտ, ազատ ու ընդարձակ դարձավ: Նրանց ուրախությունից հիվանդությունն ինքն էլ առողջացավ: Միայն թե, որոշ ժամանակ անց, հիվանդությունը տեսավ, որ ինչ-որ բան այն չէ մարդկանց մոտ: Նրանց, ում հիվանդությունը խոնարհեցրել էր իր միջոցով, մեծամտացել էին: Ում պահպանել էր դժբախտությունից ու վտանգավոր զբաղմունքներից՝ կարծես թե հորձանուտի մեջ էին նետվել: Իսկ նրանք, .....
Անխիղճ խղճահարությունը
Խղճահարությունը մի խեղդվող մարդու տեսավ: Նետվեց ջուրը, բռնեց նրա մազերից ու քաշեց դեպի ափը: - Այդ ի՞նչ ես անում,- վրդովվեց կեղծավորությունը,- ախր ցավեցնում ես նրան: Բայց խղճահարությունը ոչինչ չպատասխանեց: Դրա ժամանակն էլ չկար: Նա լողաց մինչև ափն ու առաջին օգնություն ցույց տվեց համարյա խեղդված մարդուն: - Շնորհակալություն,- շշնջաց նա՝ աչքերը բացելով,- կյանքս փրկեցիր: Իսկ իմաստությունն ասաց. - Ամեն ինչ ճիշտ է: Երբ անհրաժեշտ է, իսկական խղճահարությունը .....
Դժբախտությունը տանը
Դժբախտությունն եկավ ու բացականչեց. - Ես եկա, բացե՛ք դռները: - Համեցե՜ք,- սիրալիր պատասխանեցին տանտերերն ու լայնորեն բաց արեցին դռները: - Ինչ է, չհասկացա՞ք, թե ով եմ ես,- զարմացավ դժբախտությունը: - Ինչո՞ւ չէ: Հասկացանք: Մենք ուղղակի և՛ քեզ, և՛ ուրախությանը ընդունում ենք այնպես, կարծես հենց Աստծո ձեռքից ընդունելիս լինենք՝ գիտենալով, որ ինչ էլ ուղարկի մեզ, մեր օգուտի համար է լինելու: Դե, ինչո՞ւ առաջ չես գալիս: Թե՞ օգնենք քեզ: Դժբախտությունը .....
Սայթաքում
Մի երիտասարդ լեռնային գետն անցնելիս սայթաքում է և ընկնում է ջրի մեջ: Թրջված կանգնում է և գետի դիմացի ափին կանգնած ծերունուն ասում. -Ուսուցի՛չ, դու ասացիր, որ այս գետը կարող եմ հեշտությամբ անցնել, բայց արդեն երրորդ անգամ է, ընկնում եմ ջուրը: Ուսուցիչը պատասխանում է. -Հպարտությունը միշտ խանգարում է ճիշտ գնահատել իրադրությունն ու իրականությունը: Այս սայթաքումները քեզ խոնարհություն են սովորեցնում, քանի դեռ գլուխդ չես խոնարհել և նկատել, թե .....
Աստծո այցելությունը
Գյուղում մի կոշկակար էր ապրում: Արդար կյանքով էր ապրում, մեծ հավատք ուներ: Եվ ահա, եկեղեցական մեծ տոներից մեկից առաջ հիվանդացավ: Շատ վշտացավ, որ չի կարող եկեղեցի գնալ և հանկարծ, տոնի նախօրեին, ինչ-որ մեկի մեղմ ու հեզ ձայնը երազում ասաց. «Քանի որ դու չես կարող ինձ մոտ գալ, ես կգամ քեզ մոտ այդ օրը»: Կոշկակարն արթնացավ և ուրախացավ. «Մի՞թե Աստված Ինքն է ինձ այցելելու», մտածեց նա: Ողջ առավոտ տունը մաքրեց ու կարգի բերեց, որքան կարող էր .....
Հավիտենական գրկախառնություն
Մի մարդ աղոթեց աշխարհի բոլոր մարդկանց համար, որպեսզի նրանք հիշեն Աստծո մասին և երբեք չմոռանան Նրան: Աղոթեց և հանկարծ զգաց, որ մեկը գրկեց իրեն: Պտտվեց մարդը, բայց ոչ ոքի չտեսավ… Իհարկե, նա այդպես էլ չիմացավ, թե իր աղոթքով ինչ-որ մեկը հիշե՞ց արդյոք Աստծո մասին: Սակայն հստակ հասկացավ, որ ինքը հիշեց: Եվ երբեք այլևս չմոռացավ: Որովհետև այդ զգացումը հավիտյանս նրա մեջ մնաց:   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի .....
Ուղտերն ու նախկին աղքատը
Նախկին աղքատը եկավ իմաստունի մոտ և ասաց. - Այսօր ես հարուստ եմ և ոչ ոքից կախում չունեմ: Այդ երեկ էր, որ ամեն ոք կարող էր բռնանալ ինձ վրա, իսկ այսօր ես անկախ եմ: Իմաստունը հարցրեց. - Այո, բայց ասա ինձ, հարգելի՛ս, այս գիշեր քարավանդ քո ցանկությամբ ու հոգուդ մղմա՞մբ կանգնեցրիր, թե՞, որպեսզի ուղտերդ կարողանան ուտել, խմել և քնել: - Դե իհա՛րկե, որպեսզի կենդանիները հանգստանան: - Այ տեսնո՞ւմ ես, թեև դու հարուստ ես, բայց ապրում ես այնպես, ինչպես քո .....
Ժուժկալության մասին
Ոմն Փիլորիմոս, որը ընտիր կրոնավոր էր, մեծ համարձա­կությամբ հանդիմանում էր Հուլիանոս Անօրենին, ումից և բազում չարչարանքներ կրեց: Երբ Անօրենի կապանքներից ազատվեց, նրա դեմ սաստկորեն պատերազմի մեջ մտան պոռնկության և որկրամոլու­թյան դևերը, որոնց հաղթեց բազմատեսակ ճգնություններով՝ Հիսուս Քրիստոսի զորությամբ: Երբեմն իրեն կապում էր երկաթյա շղթանե­րով, երբեմն արգելափակում էր խցում, երբեմն հրաժարվում էր կե­րակուրներից և սուրբ հացից, .....
Հավատ և անհավատություն
Մի նկարչի պատվիրեցին հավատի սիմվոլիկ պատկերը նկարել: Վարպետը մարդկային մի անհողդող կերպար պատկերեց: Դեմքը դեպի Երկինք ուղղված՝ անկոտրում ձգտման արտահայտությամբ, հայացքը կրակոտ փայլով լեցուն: Վեհապանծ երևույթ էր, սակայն հագուստի ծալքերի տակից մի սև օձ էր գալարվում: Երբ նկարչին հարցրեցին, թե ի՞նչ իմաստ է պարփակված այդ մութ կցուկի մեջ, որն ամենևին չի համապատասխանում նկարի փայլին, պատասխանեց. - Անհավատության պոչն է:   Ռուսերենից .....
Քամին
Անհանգիստ քամին մտածում է, թե այսօր էլ օրն ինչպես անցկացնի, որպեսզի այն իմաստավորված անցնի, և ծովի վրա փոթորիկ է բարձրացնում, հսկայական ալիքներն իրար բախում, ժայռերին հարվածում, նավեր խորտակում, այնուհետև որոշում է ցամաքն ու ծովն իրար խառնել, ծառերն արմատախիլ անել և հսկայական մրրիկ բարձրացնել, բայց զգում է, որ դրանից էլ չի խաղաղվում և գնում է Արարչի մոտ ու հարցնում. -Տե´ր Աստված, ի՞նչ անեմ, որպեսզի մշտապես հանգիստ առնեմ: Եվ Արարիչը պատասխանում .....

Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․